پاکستاني او په افغانستان کې د طالبانو حکومت چارواکي وايي چې تورخم لاره د سوداګریزو مالونو د لېږد لپاره بېرته پرانیستل شوې ده.
په تورخم کې یو انتظامي چارواکي، چې نه یې غوښتل نوم یې خپور شي، د ډېسېمبر پر شپږمه مشال راډيو ته وويل چې دا لاره د دواړوو خواوو ترمينځ تر مذاکراتو وروسته خلاصه شوې ده.
نوموړي زياته کړې چې پاکستان د ډېسېمبر پر پينځمه پر خپله خاوره يوه لوحه (ساين بورډ) لګول غوښت، چې افغان طالبانو يې پرضد د اقدام په توګه د تورخم دروازه وتړله. د نوموړي په وينا، لوحه يې اوس راښکته کړې ده، چې په اړه به يې نورې خبرې د دواړو هېوادونو سفارتي چارواکي کوي.
چارواکي زياته کړې چې دا لوحه په انګرېزي، اردو او روسي ژبو ليکل شوې وه چې پر يوه خوا يې پاکستان ته د "ښه راغلاست" او پر بله خوا يې د "خدای په امانۍ" ټکي ليکل شوي ول.
بل خوا د ډېسېمبر پر شپږمه، د تورخم هغې غاړې ته د طالبانو په حکومت کې د کمیسار مولوي عصمت الله یعقوب له قوله په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي ول، چې تېره شپه ناوخته پاکستان غوښتل د لوحې نصبولو په پلمه د تورخم دروازې په شاوخوا ۵۰ مېټرۍ کې بله دروازه جوړه کړي، چې دوی یې مخه ونیوله، خو پاکستاني لوري د تجارت پرمخ دروازه وتړله.
په تورخم کې د ډېسېمبر پر پينځمه ناوخته، د پاکستان له خوا لګول شوې لوحه، چې د جنجال لامل شوه.
د تورخم دروازې تړل کېدو له وجې دواړو غاړو ته د سوداګریز مالونو وړل بند شول خو د خلکو تګ راتګ دوام درلود.
تر دې وړاندې د پاکستان وفاقي حکومت د نومبر پر ۲۱مه پر تورخم د هغو ډرېورانو لارۍ درولې وې چې د هغه هېواد ویزه یې نه لرله چې له کبله یې دواړو خواوو ته سلګونه ګاډي درېدلي ول.
دا راز د سېپټېمبر پر شپږمه هم د تورخم دروازه تر څه باندې یوه اوونۍ وروسته له هغې تړل شوې وه چې افغان طالبانو د پاکستان امنیتي ځواکونه هلته له یوې پوستې جوړولو څخه منع کړل. هغه مهال دواړو غاړو پر یو بل ډزې کړې وې چې مرګ ژوبله یې اړولې وه.
د پاکستان او د طالبانو حکومت پر یو بل د سېپټېمبر پر شپږمه د نښتې پیلولو تور پورې کاوه.
دا هم وګورئ:
سرفراز بګټی وايي تر اوسه یې ۴۰۰،۰۰۰ بهرني وګړي له پاکستانه ستانه کړي ديد پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ ګډه خونه: اسلام اباد دې د افغان ډرېورانو د ویزې ستونزه هواره کړيپه تورخم کې د وېزو نه لرونکو ډرايورانو مال وړونکو ګاډو ته اجازه ورکړل شويله پاکستانه د افغان کډوالو د وتلو بهیر دوام لريد تورخم دروازه د ډېسېمبر پر شپږمه په داسې حال کې تړل شوې وه چې له پاکستانه افغانستان ته د کډوالو ستنېدل دوام لري او د نومبر له لومړۍ نېټې راهیسې افغانستان ته تر ۴۰۰،۰۰۰ زيات افغانان ستانه شوي دي.
افغانستان ته کډوال له بېلا بېلو لارو ستنېږي خو زیات هغه یې د تورخم له لارې افغانستان ته اوړي.
تورخم د خپل ستراتیژیک موقعیت له امله د افغانستان او پاکستان ترمینځ د تګ راتګ او تجارت تر ټولو لویه لاره ده چې ورڅخه هره ورځ زرګونه کسان او ګڼ مال وړونکي ګاډي تېرېږي.
دا لار د مرکزي اسیا او جنوبي اسیا هېوادونه هم له یو بل سره نښلوي.
د روان ۲۰۲۳ز کال د اګست پر پینځمه د پاکستان سرحدي ځواک او د طالبانو د سرتېرو ترمینځ تر شخړې وروسته د تورخم دروازه تر څو ساعتونو لپاره تړل شوې وه. د ۲۰۲۱ز کال په اګست مياشت کې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنېدو وروسته د افغان ناروغانو پاکستان ته د نه پرېښودو پر سر هم څو څو وارې تورخم دورازه تړل شوې او بیا خلاصه شوې ده.