اسراييلو په غزه کې د مې پر ۱۶مه د حماس ډلې د يو مشر په کور بمباري کړي چې پکې یې ۲۶ فلسطينیان وژل شوي.

په نښه شوی کور د یحیی سينوار دی. هغه د حماس ډلې د سياسي بيورو مشر دی. معلومه نه ده چې نوموړي ته څه زیان رسېدلی کنه.

دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو امنيت شورا د جګړې ختمولو پر لارو چارو د بحث لپاره غونډه کوي. بلخوا د اسلامي هېوادونو سازمان (او اي سي) هم د مې پر ۱۶مه، بيړنی انلاين غونډه رابللې چې پر غزه د اسراييل بريدونو درولو غږ وکړي.

د دواړو خواوو چارواکو په وينا په غزه کې د وژل شوو فلسطينانو شمېر ۱۷۴ ته رسېدلی دی. همداراز له غزې د وسله والو د راکټونو په ويشتلو کې ۱۰ اسرايلي وګړي هم وژل شوي.

د افغانستان د ملي امنيت شورا سلاکار ډاکټر حمد الله محب په ننګرهار ولايت کې تر خوږياڼو او دره نور ولسوالۍ وروسته ګوشتې ولسوالۍ ته تللی وو.

هغه د مې په ۱۵مه پر ډيورنډ کرښې پرتې، ګوشتې ولسوالۍ کې د قومي سپين ږيرو په يوه غونډه کې وويل چې افغان حکومت به هيچا ته د جمهوري نظام د تخریبولو اجازه ورنه کړي. نوموړي له خلکو وغوښتل چې د خپل حکومت ملاتړ د تېر په څير روان وساتي او د جګړې په سوله ییز ډول ختمولو کې ورسره مرسته وکړي.

هغه زیاته کړه: ((د وسله والو مخالفينو په ليکو کې ډير یې اوس په دې پوه شوي چې جګړه د حل لار نه ده. په عامه پوهاوي‌کې راسره تاسو په ګډه کار وکړئ.))

د نوموړي سره په دې سفر کې د ننګرهار والي ضياالحق امرخېل هم وو. نوموړي پر طالبانو غږ وکړ چې له جګړې لاس واخلي او افغان حکومت سره د سولې مذاکراتو ته کښېني. هغه زیاته کړه: ((له علماوو مې هیله دا ده چې له هر ممبر او له هر مسجد څخه د روانې افغان وژنې خلاف غږ پورته کړي.))

د اسرایل وزیراعظم بنیامین نتنیاهو وايي په غزه کې د فلسطینيو وسله والو پر ضد به یې روانه کاروايي تر هغې دوام لري چې تر څو یې اړتیا وي. دا په داسې حال کې ده چې امریکا او ملګرو ملتونو په دواړو خواوو د ارامه کېدلو غږ کړی دی.

نتنیاهو د مې ۱۵مه له هغې وروسته دا خبرداری جاري کړی چې اسراییل په غزه کې د حماس د اعلا چارواکو او قوماندانانو په نښه کولو لپاره یو شمېر هوايي بریدونه وکړل. غزه د اسلامپالې ډلې حماس تر کنټرول لاندې ده.

نتنيانو زیاته کړې چې د حماس پر ضد د اسراییلي کمپاین څخه "زیات منصفانه یا اخلاقي کار بل نشته".

اسراییلو پرون په هوايي بریدونو کې د حماس د یو مشر سیاسي شخصیت کور په نښه کړ او په غزه ښار کې یې یوه دنګه وداني تباه کړه پکې د نړیوالو رسنیو دفترونه هم وو.

فلسطینیان وايي د مې په ۱۰ مه په غزه کې شروع شوې جګړه کې تر اوسه د ۴۱ ماشومانو پشمول ۱۴۵ کسان وژل شوي او ۱،۱۰۰ ژوبل دي. بلخوا اسراییلو د دووو ماشومانو په ګډون د ۱۰ کسانو د وژنې رپورټ ورکړی دی.

د ملګرو ملتونو عمومي منشي انتونیو ګوتېرش په دې شخړه کې د ولسي خلکو په مرګ ژوبله د مایوسۍڅرګندونه کړې او وايي په هغه ودانۍ د اسراییلي برید ډیره خفه کړی چې پکې د رسنیو دفترونه وو.

دا راز د امریکا ولسمشر جو بایډن هم د مې ۱۵ مه له نتنیاهو او فلسطیني ولسمشر محمود عباس سره خبرې کړي دي او په دوی یې د شخړې د ارامه کولو ټینګار کړی دی.

د پاکستان وفاقي حکومت د صوبو او ښارونو ترمنځ پبلک ټرانسپورټ د مې له ۱۶مې بحالوي.

دا پرېکړه د مې پر ۱۵مه د پلانونو او پرمختیايي چارو وفاقي وزير اسد عمر په مشرۍ کې د کورونا وايرس د څار قامي ادارې ( نيشنل کمانډ اينډ اپرېشن سنټر) غونډه کې وشوه.

په غونډه کې د اختر په ورځو کې د کورونا وايرس مخنیوي احتياطي لارښوونو عملي کېدو جاج واخیستل شو. حکومت د اختر ورځو کې ټولبند او د صوبو ترمنځ په تګ راتګ بندیز لګولی وو. په غونډه کې فيصله وشوه چې د مې له ۱۶مې به خلک کولای شي چې د صوبو او ښارونو ترمنځ سفر وکړي.

په غونډه کې دا فيصله هم وشوه چې د مې له ۱۷مې به مارکيټونه او دوکانونهله سهاره د شپي تر اتو بجو پورې خلاص وي. د مې له ۱۷مې به په سرکاري او شخصي دفترونو کې کار د معمول مطابق وي، په دفترو کې به حاضري ۵۰ فيصده وي او ۵۰ فيصده به له کوره کار کوي.

د کورونا وايرس د څار قامي ادارې راتلونکې غونډه به د مې پر ۱۹مه کېږي او د راتلونکې لايحه عمل فيصله به کوي.

له طالبانو د یوې جلا شوې ډلې مرستیال، ملا عبدالمنان نیازی د کابل په یوه روغتون کې مړ شوی.

د هرات یوه سیمه يیز چارواکي د مې پر ۱۵مه د نوم نه خپرولو په شرط مشال راډیو سره په خبرو کې د دې خبر تصدیق کړی دی.

د نیازي د کورنۍ غړي هم دا خبر تاییدوي.

عبدالمنان نیازی تېره اوونۍ په یو برید کې له سخت ټپي کیدو وروسته لومړی د هرات حوضوي روغتون او وروسته کابل ته ولېږدول شو.

د هرات د سیمه يیزو چارواکو په وینا، نیازی د نامعلومو وسله والو په برید کې ټپي شوی و.

د ملا محمدرسول په مشرۍ له طالبانو جلا شوې ډلې په ۲۰۱۵ز کال کې خپل موجودیت اعلان کړ.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي وایي، د افغانستان د جګړې ښکیلې خواوې باید دایمي اوربند ته هڅې روانې وساتي.

قرېشي د مې پر ۱۴مه له خپل افغان سیال محمد حنیف اتمر سره د ټیلېفوني خبرو پرمهال د اختر د درې ورځني اوربند هرکلی هم وکړ.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د خبرپاڼې له مخې قریشي ویلي: "بین الافغاني خبرو جامع او هر اړخیز سیاسي جوړجاړي ته تاریخي فرصت برابر کړی دی."

پاکستان د سولې په خبرو کې افغان چارواکو ته د همکارۍ ډاډ ورکړی، خو افغان لوری د دوی په خبرو بې باوره دی.

د اختر په لومړۍ ورځ د افغانستان د ملي امنیت سلاکار حمدالله محب ننګرهار کې یوې غونډې ته وویل، پاکستان یې په چارو کې لاسوهنه کوي.

نوموړي دا خبره څو ورځې وروسته تر هغې وکړه چې د پاکستان پوځ مشر قمر جاوېد باجوه او بریتانوي سیال یې کابل ته ګډ سفر درلود چې هدف یې د کابل او اسلام اباد د اړیکو ښه والی بلل شوی دی.

د اسراییلو او فلسطینیانو ترمنځ د پنځه ورځنۍ جګړې د درولو لپاره د نړیوالو غږونو باجود جګړه دوام لري او د مرګ ژوبلې شمېره مخ په زیاتېدو ده.

راپورونه وايي، اسرایيلو د توپونو او هوايي بريدونو سره په غزه سخته ګوله باري کړې خو بيا هم د فلسطيني وسله والو لخوا د تازه راکټي حملو په درولو کې ناکامه شوی دی.

په غزه کې د صحت چارواکي وايي چې د مې پر ۱۴مه په ۴۰ منټه عملياتو کې ۱۳ فلسطنيان ووژل شول چې پکې يوه مور او د هغې درې بچي هم شامل دي چې د خپل ړنګېدلي کور له ملبې يې مړي راويستل شول.

د اسرایيلي پوځ وياند وايي چې ځواکونو يې په دې جنګ کې ۱۶۰ جنګي جازونه کارولي، د دې ترڅنګ له غزې پټۍ بهر په ټېنکونو او توپخانو سره هم ډزې کوي.

د فلسطين د صحت څانګه وايي چې په ياده جګړه کې د وژل شویو فلسطنيانو شمېر ۱۲۲ ته رسېدلی چې پکې ۳۱ ماشومان او ۲۰ ښځې هم شاملې دي او ۹۰۰ کسان ژوبل شوي دي.

وسله والې ډلې حماس او اسلامک جهاد پخلی کړی چې د هغوی ۲۰ کسان وژل شوي خو اسرایيل بيا دغه شمېر زيات ښايي. په اسرایيلو کې هم د يو شپږ کلن ماشوم او يو پوځي سرتېري په ګډون اووه کسه مړه شوي دي.

د اسرایيلو او فلسطين ترمنځ وروستی تاو تريخوالی د تېرې اوونۍ په اخره کې د بېت المقدس د الاقصی جومات په کمپاونډ کې د نا ارامۍ له وجې رامنځته شوی دی.

دا جومات د مسلمانانو او يهودانو دواړو لپاره مقدس دی.

د هلمند پخوانی والي جنرال عبدالنبي الهام د کرونا ناروغۍ له کبله ومړ.

دا خبره د هلمند د قبایلو د چارو رییس نوید نظري په خپل فیسبوک لیکلې ده.

ځینو نورو چارواکو او خبریالانو هم د جنرال الهام د مړینې خبر خپور کړی دی.

جنرال عبدالنبي الهام چې پینځه ورځې دمخه د هلمند له ولایته ګواښه کړای شوی وو په کابل کې د کرونا ناروغۍ په خاطر په یوه روغتون کې بستر و.

د سیمه ییزو ارګانونو خپلواکې ادارې د جنرال الهام پر ځای محمد ولي علیزی د هلمند والي ټاکلی دی.

د پاکستان وزیراعظم عمران خان او ولسمشر عارف علوي پر ولس غږ کړی دی چې د اختر په ورځو کې دې د کورونا وایرس ناروغۍ مخنیوي لپاره پر احتیاطي لارښوونو کلک عمل وکړي.

دواړو مشرانو دا خبره د مې پر ۱۳مه د اختر مبارکۍ په جلا جلا پیغامونو کې کړې.

په عین حال کې د وبا په اړه د ارقامو حکومتي ووبپاڼې مې پر ۱۴مه ویلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې په پاکستان کې د کورونا وایرس ۲،۵۱۷ تازه پېښې ثبت شوي چې ورسره له تېر کال راهیسې د ټولو پېښو رسمي شمېر ۸۷۳،۲۲۰ ته رسېدلی دی.

ووبپاڼه وايي، کووېډ-۱۹ ناروغۍ په هغه هېواد کې ټول ۱۹،۳۸۴ کسان مړه کړي خو ورڅخه ۷۸۰،۴۳۸ کسان رغېدلي هم دي.

دا نللیکه د انټرنېټي برید له وجې له شپږو ورځو راهیسې بنده وه. د نللیکې د بندېدو له وجې د هېواد په ختیځ کې د تېلو رسولو په اړه اندېښنې پیدا شوې وې.

د کلونییل نللیکې چارواکو د مې پر ۱۲مه د فعالیت تر پیلېدو وروسته وویل، لا هم وخت ته اړتیا لري چې د تېلو د رسولو نظام پخواني حالت ته ستون کړي.

دا نللیکه شاوخوا ۹،۰۰۰ کیلیومیټره اوږده ده او په ټیکسس کې د خلیج د تېلو پاکولو له کارخانو څخه نیویارک ته پېټرول، ډیزل او د تېلو نور قسمونه لېږدوي.

امریکايي ولسمشر جو بایډن د مې پر ۱۰مه په مستقیمه توګه پر کرېملېن له تور پورې کولو ډډه وکړه خو ویې ویل چې روسیه یې پر نللیکې د انټرنېټي حملې لپاره تر یوه حده پورې مسووله ده.

افغان چارواکي وايي، وسله والو د کابل ولایت په کلکان ولسوالۍ کې له ازبکستانه د درامدېدونکې برېښنا یوه ستن په بم الوځولې ده چې له وجې یې کابل ښار ته د بجلۍ رسد ټکنی شوی.

د افغانستان د برېښنا شرکت د پروان حوزې مشر روح الله ساجد مشال راډیو ته وویل، تېر ماښام شاوخوا اته نیمې بجې وسله والو ستنې ته بارود ایښي ول.

د ده په خبره، د چاودنې له وجې د پلازمېنې په ګډون د اووه ولایتونو برېښنا پرې شوې. د حملې ذمه واري چا نه ده منلې.

روانه اوونۍ هم په کلکان ولسوالۍ کې وسله والو د برېښنا دوه ستنې الوځولې وې چې لا یې هم د رغونې چارې په بشپړه ټوګه پای ته نه دي رسېدلې.

د افغانستان او ایران ولسمشرانو پر افغان سوله او په دې هېواد کې د وروستیو ترهګريزه پېښو په اړه ټیلېفوني خبرې وکړې.

د ارګ په یوه اعلامیه کې چې بېګا خپره شوه راغلي چې د ایران ولسمشر د خپل حکومت او خلکو په استازیتوب د وروستیو ترهګریزو پېښو په اړه خپله غمرازي او خواخوږي وښوده.

د ارګ اعلامیه زیاتوي چې محمد اشرف غني او حسن روحاني په افغانستان کې د سولې پر هڅو، سیمه‌ییزې همکارۍ او د افغانستان او ایران ترمنځ د اړیکو د پراختیا په اړه بحث وکړ.

افغانستان په تېرو څو وروستیو ورځو کې د خونړیو پېښو شاهد و.

تېره شنبه د کابل دشت برچي سیمه کې پر سیدالشهدا ښوونځي موټر بم او پرله‌پسې چاودنو شاوخوا ۸۵ نجونې زده‌کوونکې ووژلې او له ۱۰۰ زیات ټپيان دي.

د افغانستان د ملي پراختیا شرکت وایي، د افغان ولسمشر محمد اشرف غني د ځانګړي حکم پر بنسټ یې د کابل د سید الشهدا د ښوونځي د بیارغونې چارې پیل کړي.

دغه شرکت پر خپل فیسبوک پاڼه کې لیکلي دي چې د ښوونځي د بیارغونې چارې به ژر بشپړې او د زده کوونکو پر مخ به یو وار بیا پرانیستل شي.

سید الشهدا ښوونځی چې د کابل په دشت برچي سیمه کې موقعیت لري، د روانې شنبې په ورځ پرې موټر بم خونړي حمله وشوه چې له امله یې د ښوونځي له سلو ډېرو زده کوونکو ته مرګ ژوبله واوښته.

د ملي پراختیا شرکت وایي چې اوس مهال د دغه ښوونځي په اتو بلاکونو کار روان دی او ډېر ژر به بشپړ شي.

افغان چارواکي وايي چې طالبانو له کابله په ۴۰ کلومېټرۍ کې پراته له ستراتژيکي پلوه مهمه ولسوالۍ په داسې حال کې نيولې چې تېره اوونۍ طالبان د اختر لپاره د دريو ورځو په اوربند سلا شول.

د افغانستان کورنيو چارو وزارت وياند طارق ارین نن (د مې پر ۱۲ مه) ویلي دي چې امنيتي او دفاعي ځواکونو د نرخ ولسوالۍ له پوليسو هېډاکواټرو تاکتکي شاتګ وکړ.

دا په داسې حال کې ده چې له جنګ ځپلي افغانستانه امريکايي او نړيوال ځواکونه روان دي.

د دفاع وزارت يو وياند فواد امان ویلي دي:"د کمانډو ځواکونو بيا ځای پر ځای کېدل پر لاره دي چې دارنګ ولسوالۍ بېرته خپلو لاسو ته راوړي."

د هېواد مرکزي او جنوبي ولايتونو ته يو شمېر مهمې لويې لارې له نرخ ولسوالۍ تيرېږي.

میدان وردګ چې پکې ياده ولسوالۍ ده، د دې او د ګاوندي ولايت لوګر غټې پټۍ يې د کلونو پورې د طالبانو په کنټرول کې وې يا يې د دې لپاره جګړه کوله او وسله والو به کابل ته د رسېدو او بريدونو لپاره دا لارې کارولې.

نرخ ولسوالۍ پر داسې وخت نيول شوی چې طالبانو او افغان حکومت د وړوکي اختر لپاره درې ورځنی اوربند اعلان کړی.

اروپایي ټولنه تمه لري چې تر یوې میاشتې به د کورونا داسې تصدیق پاڼه راوباسي چې لرونکي یې د اي یو ترمنځ ازاد تګ راتګ وکړای شي.

دا تصدیق پاڼې هغو کسانو ته ورکول کېږي چې د کورونا واکسین یې بشپړ کړی وی، مخکې له دې وبا رغېدلی وي او یا یې هم د کورونا معاینه منفي وي.

دې تصدیق پاڼې ته د هغو هېوادونو له خوا هڅې ډېرې شوي چې پر سېلګرۍ صنعت ولاړ دي.

دا کار به وکړای شي چې د اوړي رخصتیو پرمهال د سېلانیانو تګ را تګ اسانه او هغه ملي بندیزونه لېرې کړي چې سفرونه یې سخت کړي دي.

د اروپایي کمېسیون مرستیال ماروس سفچوویچ په سې شنبه د دغې ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو له غونډې وروسته وویل، دا کار یې خپلو وګړو ته یو لومړیتوب دی او د اوړي له رخصتیو مخکې به یې پيل کړي.

د فلسطینیانو او اسرايلو ترمنځ نښتې بېګا زیاتې شوې دي.

اسرایيلو په غزه کې د حماس ځايونه په نښه کړل او دغه وسله والې ډلې پر اسرایيلو راکټونه وويشتل.

په غزه کې روغتيايي چارواکو د مې پر ۱۲مه وويل چې دوه ورځې مخکې د شخړې تر زیاتېدو وروسته د ۱۰ ماشومانو په ګډون لږ تر لږه ۳۰ فلسطينيان وژل شوي او ۲۰۰ ټپیان شوي دي.

بلخوا د اسرایيلو پوځ ويلي چې په غزه کې يې د ۱۴۰ هدفونو په نښه کولو سره یې ۲۰ وسله وال وژلي.

په همدې حال کې د غزې وسله والو ډلو حماس او اسلامي جهاد پر اسرايیلو د سلګونو راکټونو په توغولو سره اووه اسرايليان وژلي او ګڼ نور یې ټپیان کړي دي.

وسله والې ډلې، حماس ويلي چې دوی د اسرایيلو له جارحيته د الاقصی جومات ساتنه کوي چې پکې له تېرو څو ورځو راهیسې د اسرایيلي پوليسو او فلسطينيانو ترمنځ په نښتو کې په سلګونو کسان ټپیان شوي.

د پکتیا پخوانی امنیه قوماندان اختر محمد شاهین له درېیو نورو کسانو سره د خوست تڼیو ولسوالۍ اړوند سیمه کې د وسله والو په یوه کمين کې ووژل شو.

د خوست امنیه قوماندان پاسوال محمد داود امین مشال راډیو ته وویل، چې پېښه د تڼیو ولسوالۍ په یوه لیرې پرته سیمه د للمي کوټکي په ژۍ کلي کې شوې ده.

نوموړي وویل، اخترمحمد شاهین سره ناست کسان په کرولا ډوله موټر کې وو، چې د وسله والو له کمین سره مخامخ شوي او په وژل شویو کسانو کې د قومندان شاهین تره او یو ۹ کلن زوی شامل دي.

د محمد داود امین په وینا، چې د وژل شویو جسدونه عدلي طب ته لیږدول شوي او پېښه تر څیړنې لاندې ده.

اخترمحمد شاهین څو کاله په خوست کې د ولایتي ځواکونو قومندان وو، چې بیا وروسته د پکتیا امنیه قوماندان شو.

نوموړي په پکتیا کې د څو میاشتنۍ قوماندانۍ وروسته په خپله له دندې استعفاء ورکړې وه.

د افغانستان د ملي مصالحې عالي شورا وایي، لنډ مهاله اوربند د دغه هېواد ستونزو هواري بنیادي او دایمي حل لاره نه ‌ده.

دغه شورا د مې پر ۱۰مه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، له اوسني ناورین څخه د وتلو لار د سولې خبرې، دایمي اوربند او د تل لپاره د جګړې درول دي.

دا تر هغې وروسته ده چې په افغانستان کې طالبانو اعلان کړی چې د اختر په درېیو ورځو کې خپل بریدونه دروي.

دا هم وګورئ:

د ولسمشر غني او جنرال باجوه لیدنه: افغان سوله کې د پاکستان موثر رول غواړو

د دغه ډلې له ‌خوا د تېر یکشنبې په ورځ ناوخته د اختر درېیو ورځو د اوربند په عنوان یوه اعلامیه خپره شوې وه.

په اعلامیه کې د طالبانو مشرتابه په خپلو جنګیالیو غږ کړی وو چې د وړوکي اختر په شپو ورځو کې افغان ولس ته د امن او ډاډ فضا برابره کړي او د اختر له لومړۍ تر درېیمې دې پر افغان ځواکونو هر ډول عملیات ودروي.

افغان حکومت هم په غبرګون کې له خپله اړخه د اختر په ورځو کې اوربند اعلان کړی دی.

امريکا د طالبانو له خوا د درې ورځو لپاره د اوربند د اعلانولو هرکلی کړی او له دې ډلې یې وغوښتي چې ‌‌ډزبندي وغځوي.

اوربند ته د امريکا غبرګون

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند نېډ پرایس د مې پر ۱۰مه په واشنګټن کې وویل، له طالبانو او له افغان مشرانو غواړي چې په جدي توګه د سولې په پروسه کې ښکېل شي، څو دا مسئله یقیني شي چې د افغانستان خلک په راتلونکي کې د ترهګرۍ له شره خلاص او له بې مفهومه تاوتریخوالي پرته ژوند وکړي.

افغانستان کې ماتم

دا په داسې حال کې ده چې افغان ولسمشر په کابل او لوګر کې د خونړیو بریدونو په غبرګون نن د مې پر ۱۱مه ملي ویر اعلان کړی دی.

په دغو بریدونو کې ګڼ شمېر کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې. د مې پر ۱۱مه (نن) په دولتي ادارو او بهر کې د افغانستان په ډیپلوماتیکو نمایندګیو کې د افغانستان بیړغ نیم ځوړند وي.

د ننکرهار چارواکي وایي چې د جلال اباد ښار اتمې ناحیې اړوند د ملي امنیت ځواکونو یو تن ځانمرګی بریدګر موخې ته تر رسېدو مخکې نیولی دی.

د ننګرهار د والي ویاند عطاالله خوږیاڼي د مې په لسمه نېټه مشال راډیو ته په خبرو کې ادعا کړې، چې نیول شوی کس عزیز الرحمن نومېږي او د پاکستان د کراچۍ ښار اوسېدونکی دی او اعتراف یې کړی چې هلته د وسله والو طالبانو په لیکو کې جذب شوی او په جلال اباد ښار کې ځانمرګي برید ته چمتو شوی و.

خوږیاڼی زیاتوي چې نیول شوي کس په خپل اعتراف کې ویلي چې پلان یې لرلو چې په ملي امنیتي ځواکونو یا هم د ګڼې ګوڼې ځای کې ځانمرګی برید وکړي.

په عراق کې مظاهرچيانو د مې پر نهمه په کربلا کې د ايران کونسلګرۍ ته د اور اچولو هڅه کړې.

دوی دا هڅه د يوه نومیالي فعال د وژنې په غبرګون کې کړې ده.

ايهاب وزني د هغو حکومت ضد مظاهرو له منتظمانو وو چې په ۲۰۱۹ز کال کې یې عراق لړزولی وو. هغه د اداري فساد، له ايران سره د تړاو لرونکو ملېشو د نفوذ او په عراق کې د تهران د اثر ونفوذ ښکاره مخالف وو.

د مې پر اتمه شپې ناوخته پر موټر سايکل سپرو وسله والو نوموړی له خپل کور دباندې وواژه.

د عراق د بشري حقونو کمېشن غړی علي البياتي وايي، د ۲۰۱۹ز کال اکتوبر مياشتې راهیسې تر ۳۰ زيات فعالان په هدفي بریدونو کې په نښه شوي دي.

د وزني د وژنې ضد پر یکشنبه (اتوار) ټوله ورځ په کربلا کې مظاهرې روانې وې، خلکو سړکونه او پلونه تړلي ول او ټايرونو ته يې اور اچولی وو.

په سلګونو ويرجنو په کربلا کې د وزني جسد اخیستي وو او شعارونه يې ورکول چې "ايرانه ووځه او خلک د رژيم ړنګېدل غواړي."

ایران پر دې موضوع لا څه نه دي ویلي.

د افغانستان په پروان کې ځايي چارواکي وايي، په دوو چاودنو کې لږ تر لږه پینځه تنه وژل شوي او شاوخوا ۲۰ ټپیان دي.

لومړنۍ چاودنه د مې پر ۱۰مه تر غرمې مخکې د شیخ علي ولسوالۍ د اوسېدونکو د سپرلۍ پر کوسټر موټر شوې چې درې تنه پکې وژل شوي او یوه مور او زوی د چاودنې له وجې سیند ته پرېوتي دي.

د مشال راډیو خبریال د چارواکو په حواله وایي، سیند څپانده دی او تر اوسه د مور او ماشوم مړي هم نه‌ دي پيدا شوي.

پر کوسټر دې چاودنې ۱۱ تنه ټپیان کړي هم دي. د سپرلۍ دا موټر له چارېکاره غوربند درې ته پر لاره وو چې د سیند یوه پله ته په رسېدو پر ښخ شوي ماین وخوت.

د پروان د امنیه قوماندانۍ د جنایي جرمونو په وړاندې د مبارزې مشر محمد صادق هاشمي وایي، کله چې خلک د لومړنۍ چاودنې ځای ته نېږدې شول، بله چاودنه شوې چې نهه تنه‌ یې ټپي کړي دي.

تر اوسه د دغو ماین چاودنو انګېزه نه‌ده معلومه او ذمه واري هم چا نه ده منلې.

دا په داسې حال کې ده چې په زابل کې تېره شپه (د مې پر نهمه) د سپرلۍ پر ۴۰۴ موټر دوه غبرګې چاودنې وشوې چې لږ تر لږه ۱۱ تنه‌ یې ووژل او ۲۵ نور یې ټپیان کړل.

بل پلو د افغانستان د غور ولایت چارواکي وایي، یوه پولیس خپل څلور همکاران ویشتلي دي.

دا پېښه د مې پر نهمه شپې مهال د فېروزکوه ښار شمال ته په تیلک کاسي امنیتي پوسته کې شوې.

د غور د والي ویاند زلمي کریمي مشال راډیو ته ویلي چې پولیس سرتېري د پهرې پر مهال پر خپلو ملګرو باندې ډزې کړي او تښتېدلی دی.

کریمي برید کوونکی د طالبانو نفوذي کس یادوي، خو طالبانو په دې اړه څه نه ‌دي ویلي.

د افغانستان د غور ولایت چارواکي وایي، یوه پولیس خپل څلور همکاران ویشتلي دي.

دا پېښه د مې پر نهمه شپې مهال د فېروزکوه ښار شمال ته په تیلک کاسي امنیتي پوسته کې شوې.

د غور د والي ویاند زلمي کریمي مشال راډیو ته ویلي چې پولیس سرتېري د پهرې پر مهال پر خپلو ملګرو باندې ډزې کړي او تښتېدلی دی.

کریمي برید کوونکی د طالبانو نفوذي کس یادوي، خو طالبانو په دې اړه څه نه ‌دي ویلي.

د فلسطینیانو او اسراییلي پولیس ترمنځ د مې پر اتمه تازه نښتې شوي دي چې د فلسطینیو ډاکترانو په وینا، پکې ۶۴ کسان زخمیان شوي دي.

دا ترینګلتیا د مسلمانانو د درېیم تر ټولو سپیڅلي ځای او پر هغه ځمکه د فلسطینیانو د کورونو خالي کولو پر سر پیدا شوې چې یهودان یې د ملکیت دعوه کوي.

پولیسو د زرګونه فلسطینیانو پر ضد د ربړ مرمۍ، اوښکې بهوونکی ګیس او ګنګسوونکي لاسي بمونه کارولي دي.

د مې په ۷مه هم په شوو نښتو کې لږ تر لږه ۲۰۵ فلسطینیان او ۱۸ اسراییلي سرتېري زخمیان شول.

دا نښنې پس له هغې پیل شوې چې شاوخوا ۹۰۰۰۰ فلسطینیان د قدر شپې لمونځ لپاره الاقصا جومات ته ورغونډ شوي وو.

بلخوا ټاکل شوې چې د می پر نهمه ماښام یهودان د بیت المقدس د ختیځې برخې له ځان سره د تړلو کلیزې په مناسبت جشن پیلوي.

د پاکستان چارواکو د مې تر ۲۳مې پورې د ټولو تعلیمي ادارو د تړلو اعلان کړی.

دا پرېکړه د مې په اتمه په اسلام اباد کې د کورونا وایرس د څار مرکزي ادارې یا نېشنل کمانډ اینډ اپرېشن سېنټر په غونډه کې شوې ده. تر دې مخکې تعليمي ادارې د مې تر ۱۷مې پورې تړلې وي.

یادې ادارې پر خپله ټوېټرپاڼه لیکلي چې د کورونا وایرس وبا ته په کتو یې دا پرېکړه کړې خو دې موضوع ته به د مې پر ۱۸مه په راتلونکې غونډه کې بیا کتنه کېږي.

په پاکستان کې د کورونا وبا له وجې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې نور ۱۱۸ کسان مړه شوي دي.

په دې اړه د معلوماتو ورکولو حکومتي ویبپاڼې د می پر نهمه لیکلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کورونا وایرس نور ۳۷۸۵ کیسونه ثبت شوي دي. په تېرو شواروز کې د دې ناروغۍ څخه ۴۵۶۹ کسان بیرته ښه شوي هم دي.

په داسې حال کې چې په افغانستان کې امنيتي حالات په خرابېدو دي د روس ولسمشر ولاديمير پوتين وايي د سيمه ييز امنيت ټينګښت لپاره په تاجکستان کې د خپلې پوځي اډې په پياوړې کولو کار کوي.

نوموړي د مې په اتمه له خپل تاجک سيال امام علي رحمان سره د ملاقات پرمهال دا هم وويل چې روس به د تاجکستان د پوځ په مضبوطولو کې هم مرسته وکړي.

تاجک ولسمشر د سپتمبر تر ۱۱مې له ګاونډې هېواد افغانستانه د ټولو امريکايي ځواکونو د ایستل کېدو تر اعلان وروسته پر زياتېدونکې تاوتريخوالي اندېښنه وښوده. د دې په ځواب کې پوتين رحمان ته وويل چې له حالاتو خبر دی او هره ممکنه مرسته به ورسره وکړي.

په تاجکستان کې د روس پوځ ۲۱م موټور رايفل ډويژن ۷،۰۰۰ سرتېري په دريوو ځايونو کې پراته دي.

تاجکستان چې د پخواني شوروي اتحاد يو له غريبو هېوادونه وو، له روس سره نېزدې اقتصادي اړيکې لري او په سلګونه زره تاجکان په روس کې کار کوي.