د خېبر پښتونخوا چارواکي وايي، د سوات د شانګلې ضلعې د مټه خان تحصیل په الپورۍ کې د کمر نړېدو له کبله د درو کورونو راپرېوتو پېښه کې دوه ماشومان مړه شوي دي.

د شانګلې د بيړنيو حالاتو ادارې، ريسکيو۱۱۲۲ د جنورۍ پر ۲۱مه په یوه خبرپاڼه کې ويلي چې د جنورۍ پر ۲۱مه، ماښام په رامنځ ته شوې پېښه کې د درو ښځو په ګډون څلور کسان ټپیان شوي هم دي.

په عین حال کې درې کسان لا ورک دي او د ملبې لاندې دي چې ژغورنکي ادارې یې د راویستو هڅې کوي.

د جنورۍ پر ۲۱مه، ماښام د بارانونو او واورې ورېدو له وجې په کوزه الپورۍ کې پر درو کورونو کمر راپریوتی.

چارواکي وايي چې د کمر په نړېدو سره د شانګلې او بیشام مرکزي سړک هم بند دی او د خلاصولو کوششونه یې روان دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وايي، له خپل روسي سیال سرګي لاوروف سره د جنورۍ پر ۲۱مه په کتنه کې یې د ایران اټومي موافقې د راژوندي کولو په هدف پر نړیوالو هڅو خبرې وکړې.

دا په داسې حال کې ده چې په دې باب د وخت تېرېدو او د مذاکراتو يوې بريالۍ نتيجې ته د نه رسېدو په اړه اندېښنې دي.

بلېنکین د جنورۍ پر ۲۱مه په جنیوا کې له لاوروف سره تر کتنې وروسته خبریالانو ته وویل چې د دې موافقې د راژوندي کولو لپاره سفارتي هڅې یو مثال دی چې ګواکې واشنګټن او مسکو کولای شي پر امنیتي مسایلو په ګډه کار وکړي.

بلېنکن خپل خبرداری تکرار کړ چې د موافقې د ژغورلو او یوې بريالۍ نتیجې ته د رسېدو لپاره د مذاکراتو یوه ډېره لنډ مهاله موقع پاته ده.

نوموړي پر روسیې ټينګار وکړ چې پر ايران د خپل نفوذ په کارولو سره دې د تهران مشرتابه ژر د خبرو مېز ته راولي.

دا په داسې حال کې ده چې د امريکا پخواني ولسمشر ډونلډ ټرمپ د ۲۰۱۸ز کال په مې مياشت کې امريکا له دې تړونه ووېسته او ویې ویل چې خبرو ته اړتيا ده او له سره بيا پرې خبرې وشي. د دې ترڅنګ پر ايران يې بنديزونه لګول هم پيل کړل.

ايران د دې په ځواب کې د يورانیمو غني کولو سره له دغه تړونه سرغړونه پیل کړه. وروسته د هغه موافقې د خوندي ساتلو لپاره کوښښونه روان دي.

ټاکل شوې ده چې د طالبانو یو پلاوی پر بشري مرستو د بحث لپاره ناروې ته سفر وکړي.

د ناروې د بهرنیو چارو وزارت د جنورۍ پر ۲۱مه ویلي چې طالب پلاوی به په درې ورځني سفر کې په افغانستان کې د بشري ناورین پر مخنیوي خبرې وکړي.

یاد وزارت زیاته کړې چې د طالبانو دې پلاوي ته دوی بلنه ورکړې چې د جنورۍ له ۲۳مې تر ۲۵مې په اوسلو کې د ناروې او یو شمېر نورو اتحادي هیوادونو له چارواکو سره وویني.

په بیان کې د هیوادونو نومونه نه دي یاد شوي خو د ناروې د ( وي جې ) په نامه ورځپاڼې خبر ورکړی دی چې په دې هیوادونو کې بریتانیا، فرانس، جرمني، اټالیا، امریکا او اروپايي ټولنه هم شامل دي.

بیان زیاتوي چې دا پلاوی به د افغانستان د مدني ټولنې له غړو او د بشري حقونو له دفاع کوونکو سره هم وویني.

د ناروې د بهرنیو چارو وزیر ویلي چې دا ملاقاتونه د طالبانو په رسمیت پېژندلو په مانا نه دي.

په پاکستان کې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کورونا وایرس ۷۶۷۸ تازه پېښې ثبت شوې دي چې ورسره په ۲۰۲۰ز کال کې په هغه هېواد کې د وبا له پیل راهیسې د پېښو رسمي شمېر له دیارلس نیم لکه اوښتی دی.

د کورونا وایرس په اړه حکومتي ووبپاڼې د جنورۍ پر ۲۱مه ویلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې له کووېډ-۱۹ ناروغۍ څخه ۲۳ کسان مړه شوي دي.

له دې سره په هغه هېواد کې له ناروغۍ څخه د مړو شویو رسمي شمېر تر ۲۹۰۰۰ لوړ شوی دی. ووبپاڼه زیاتوي چې د جنورۍ تر ۲۱مې تر ۱۲ لکه او ۶۶۰۰۰ زیات کسان له ناروغۍ رغېدلي هم دي.

د جنورۍ له لومړۍ اوونۍ راهیسې په پاکستان کې د کورونا وایرس پېښې په زیاتېدو دي.

د پاکستان د اطلاعاتو او خپرونو چارو وزیر فواد چودري د جنورۍ پر ۱۸مه په اسلام اباد کې خبري غونډې ته ویلي ول چې د هېواد په تر ټولو لوی ښار کراچۍ کې د کورونا وایرس د نوې اومېکرون بڼې له وجې پېښې په زیاتېدو دي.

د روغتیا ملي مرکز (اېن ای اېچ) د ډېسېمبر په پای کې په هغه هېواد کې د اومېکرون لسګونه پېښې تایید کړې.

د روغتیا نړیوال سازمان (ډبلیو اېچ او) وايي، لومړنۍ څېړنې ښيي چې اومېکرون بڼه د پخوانیو هغو پرتله په تېزۍ خپرېږي.

د کورونا وایرس دا نوې بڼه لومړۍ د تېر کال په نومبر کې په جنوبي افریقا کې وموندل شوه.

د پاکستان انتخاباتي کمېشن د خیبر پښتونخوا په ۱۸ ضلعو کې د بلدیاتي انتخاباتو د دویم پړاو نېټه اعلان کړې ده.

کمېشن د جنورۍ پر ۲۰مه په بیان کې ویلي چې د مارچ پر ۲۷مه به د څلورو قبایلي سیمو په ګډون به په پاتې ضلعو کې انتخابات وکړي.

د جنورۍ په ۲۱مه د خیبر پښتونخوا صوبې د الیکشن کمیشن ترجمان سهیل احمد مشال ریډیو ته وويل، دا اتلس ضلعې دي، چې پکې کمیشن د انتخاباتو مهالوېش اعلان کړی دی،

نوموړی وايي، دغه انتخابات د کلیو او چم ګاونډ د کونسلونو علاوه د تحصیل کونسل لپاره دي، چې د اورکزو، کرمې، شمالي او جنوبی وزیرستان نه علاوه به په ایبټ آباد، مانسهره، بټګرام، تورغر، کوهستان بره، کوهستان لاندې، کولي پالس کوهستان، سوات، ملاکنډ، شانګله، لاندې دیر، بره دیر، بره چترال او لاندې چترال کې به دغه انتخابات کیږی. دی زیاتوي چې د صوبې خلک به د ښاروالیو، تحصیلونو، کلیو او چم ګاونډ د شوراګانو ترڅنګ د ښځو، ځوانانو او لږکیو څوکیو لپاره خپل استازي ټاکي.

د الیکشن کمیشن ترجمان سهیل احمد وايي، نوماندان به د فبرورۍ له اوومې څخه تر ۱۱مې پورې خپل اسناد جمع کوي چې تر هغې وروسته به یې د کاغذونو د ارزونې بهیر پیلېږي. د ده په خبره ، د امېدوارانو وروستی نوملړ به د فبرورۍ پر ۲۵مه خپروي او بیا به ورته انتخاباتي نښې ورکوي.

د اورکزو ماموزو د سیمی اوسېدونکي او په راروان بلدیاتي انتخاباتو کې د ازاد کاندید په حیثیت برخه اخیستونکي رحمت جانان مشال ریډیو ته د جنورۍ پر ۲۱مه وویل، د دوی سیمې ډېر پسمانده پاتې شوې دي، هر څوک چې منتخب شي، باید په سیمه کې د ترقۍ کارونه وکړي.

''هغه سهولتونه چې په پېښور، کوهاټ یا نورو بندوبستي ضلعو کې دي، هغه موږ نه لرو، زموږ په اورکزو کې او په خاصه توګه اپر تحصیل لا هم ړنګ پروت دی، بله دا چی زموږه مسئلې په یوه ورځ هوارېږی هم نه، خو دا ترتیب به په کراره کراره جوړېږی، په هغه کې سړکونه او هسپتالونه دي.))​

له کرمې څخه د جمیعت علما اسلام (ف) غړی احسان الله احسان وایي، دوی بلدیاتي انتخاباتو ته ډېر انتظار کړی، خو وایي، اوس خوشاله دی، چی دغه ارمان به یې پوره شي. احسان الله احسان وایی، دی به د تحصیل چیېرمین لپاره د نامزدګۍ کاغذونه جمع کوي.

''زموږ خلک چې تر څو خپلواکه شوي نه وي، نو هېڅ ترقي به و نه کړي او بنیادي مسئلې به هوارې نه شي، نو دې بلدیاتي نظام کې به دا ښه وي، چې خلک به پخپله را اوچت شي، او خپلې مسئلې به پخپله هواروي.))​

تر دې مخکې د ډېسېمبر پر ۱۹مه د خیبر پښتونخوا د درو قبایلي سیمو په ګډون په ۱۷ ضلعو کې د بلدیاتي انتخاباتو لومړی پړاو ترسره شوی وو او ټاکل شوې وه چې دویمه مرحله یې د جنورۍ په نیمايي کې وشي، خو کمېشن د یخنۍ له وجې ټاکنې تر پسرلي وځنډولې.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزارت په کابل کې د اروپايي ټولنې د سفارت د پرانیستو خبر ورکوي.

د یاد وزارت ویاند عبدالقهار بلخي پر خپل ټویټر لیکلي چې د اروپايي ټولنې له استازو سره له پرله پسې لیدنو کتنو او تفاهم وروسته دې ټولنې په کابل کې د دایمي حضور لپاره خپل سفارت په رسمي توګه پرانیست او عملي کار یې پکې پیل کړ.

باختر دولتي خبري اژانس هم په کابل کې د اروپايي ټولنې د سفارت د پرانېستو خبر تایید کړی دی.

که څه هم د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې پر رسمي ټویټر په دې اړه څه نه دي ویل شوي او نړیوالو خبري اژانسونو هم تراوسه دا خبر نه دی ورکړی، خو د اروپايي ټولنې استازو پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته په اکتوبر میاشت کې ویلي ول چې په کابل کې د دې ټولنې د ګډې استازولۍ د پرانېستو په اړه غور کوي.

تر ۱۹ کلنۍ کشرې افغان کرکټ لوبډلې د جنورۍ پر ۲۱مه د یو- ورځنیو لوبو په نړیوال جام کې خپله دوهمه سیالي پاکستان ته وبایلله.

لوبه پاکستان پیل کړه، په ۵۰ اوورونو کې یې ۲۳۹ منډې وکړې او سیالې لوبډلې ته یې د ۲۴۰ منډو هدف ورکړ.

افغان لوبډلې پينځوس اوورونه پوره کړل او د نهو لوبغاړو په سوځېدو سره یې ۲۱۵ منډې جوړې کړې.

افغان لوبډلې د دې لوبو په لړۍ کې د سېشنبې په ورځ پاپوا نیوګیني ته د ۱۳۵ منډو په توپیر ماتې ورکړه او درېیمه لوبه به یې د جنورۍ پر ۲۲مه له زیمبابوې سره وي.

د یو ورځنیو لوبو دا نړیوال جام په ویسټ انډیز کې د جنوري پر څوارلسمه پیل شو او د فبروري تر پینځمې دوام کوي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر اینتوني بلېنکن به نن په جنېوا کې له خپل روسي سیال سیرګې لاوروف سره لیده کاته کوي.

دا ملاقات د تاوتریخوالي کمولو لپاره په دې ډېر مهم ګڼل کېږي چې د سختو نتیجو پر خبرداري سربېره داسې اندېښنې دي چې ګواکې روس به پر اوکراین یرغل وکړي.

انتوني بلېنکن جنیوا ته تر تګ وړاندې ویلي چې دی له دې خبرو اترو د بریا تمه نه لري.

د ده په وینا، د دې جاج اخلي چې دوی دا مهال چېرته ولاړ دي او د دې مشکلاتو هواري لپاره څه سفارتي لارې خپلولای شي.

انتوني بلېنکن د جنورۍ پر ۲۰مه په برلن کې د جرمني (زیډ ډي ایف ) ټېلیویژن ته په مرکه کې وویل چې روس د ډپلوماسۍ او خبرو اترو یا هم د اختلاف او پایلو لاره خپلولای شي.

د ملګروملتونو د کار نړیوالې ادارې په یوه راپور کې ویلي چې د طالبانو واک ته تر رسېدو وروسته د افغان ښځو بېروزګاري په سلو کې ۱۶ زیاته شوې ده.

د دې ادارې پر اساس، اټکل کېږي چې سږکال د افغان ښځو بې روزګاري ۲۲ سلنې ته زیاته شي.

کار نړیوالې ادارې په وینا، د ۲۰۲۱ز کال په وروستیو درېيو میاشتو کې په افغانستان کې نېږدې پينځه سوه زره کاري موقع (فرصتونه) له لاسه وتلي او اټکل کېږي چې سږکال تر نیمايي پورې به ۹ لکه نور کاري فرصتونه له منځه لاړ شي.

د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته ښځې له کاره منع شوې او په دې هېواد کې اقتصادي او بشري بحران پراخ شو.

د جنورۍ پر ۲۰مه د ۱۹ کلنو څخه کمر عمره لوبغاړو په ۵۰ اوریز نړيوال کرکټ کپ کې افغانستان له پاکستان سره سیالي لري.

دا لوبه په ويسټ انډيز کې کېږي او د پېښور په وخت به ماښام شپږ بجې پیل شي.

په دې ټورنمنټ کې په خپل لومړي مېچ کې پاکستان زمبابوې او افغانستان پاپوا نيوګېني ته ماتې ورکړې وه.

تر نړیوال جام مخکې د پاکستان تر ۱۹ کلونو کشرې لوبډلې په اسیايي جام کې افغان لوبډلې ته ماتې ورکړې وه.

د روغتیا نړیوال سازمان( ډبلیو اېچ او) مشر وايي،د کووېډ-۱۹ جهاني وبا ختمېدو ته بېخي نېږدې نه ده.

تېدروس ایدهانوم ګیبریېسس دا خبره په داسې حال کې کړې ده چې د کورونا وایرس اومیکرون بڼې په تېزۍ سره د خپرېدو له امله د کووېډ-۱۹ ناروغۍ زیات شمېر کېسونه مخې ته را روان دي.

نوموړي د جنورۍ پر ۱۸مه د اومیکرون په اړه د هغه تاثر په هکله خبرداری ورکړ چې ګواکې خطر یې ځکه کم وي چې د کورونا وایرس د نورو بڼو پرتله خلک نسبتاً کم ناروغه کوي.

په جنیوا کې د روغتیا نړیوالې ادارې مرکز کې نوموړي خبریالانو ته وویل چې اومیکرون ښايي په اوسط ډول ډېر شدت نه لري خو دا خبره غولوونکې ده چې ګواکې دا بڼه معتدله ناروغي رامنځ ته کوي.

نوموړي زیاته کړه" تېروځی مه کوئ، اومیکرون په روغتونونو کې د ناروغانو داخلېدو او د مړینې سبب کېږي، ان تر دې چې لږ ډول کم شدید کېسونه هم پر روغتیايي سهولتونو فشار اچوي."

دا مهال په ډېره تېزۍ سره خپرېدونکې اومیکرون بڼه د نړۍ په زیاترو برخو کې غالبه ده او له برازیله نیولې تر فرانس یې ریکارډ کېسونه مخې ته راغلي دي.

په داسې حال کې چې سپینې ماڼۍ خبرداری ورکړی، روسیه کله هم په اوکراین برید کولای شي د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن په اوکراین کې د احتمالي نوې جګړې د مخنیوي په هدف د بیړنیو خبرو لپاره کیف او برلن ته تللی دی.

ټاکل شوې ده چې له دې وروستو به نوموړی له خپل روسي سیال سرګي لاوروف سره د لیدنې لپاره جنیوا ته ولاړ شي.

دواړو سفارتکارانو د جنورۍ پر ۱۸مه د ټېلېفون د لارې خبرې کړې وې.

روسیې د اوکراین پولې ته نېږدې لسګونه زره پوځیان ځای پر ځای کړي دي او غربي هېوادونه وېره لري چې ښايي دا کار د ممکنه یرغل تیاری وي.

خو مسکو دا تورونه ردوي او وايي، پر ګاونډي هېواد اوکراین د حملې نیت نه لري.

تېره اوونۍ روسي سفارتکارانو د امریکا، ناټو او اروپايي ټولنې له لوړ پوړو چارواکو سره وکتل، تر څو د ماسکو په هغه پراخو مطالبو خبرې وکړي چې د اروپا په امنیتي جوړښت کې د لویو بدلونونو غوښتنه کوي.

د دې مذاکراتو څه نتیجه رانغله او ورپسې د روسیې چارواکو داسې پارونکي بیانونه ورکړل چې لوېدیز چارواکي یې اندیښمن کړي دي.

د سپینې ماڼۍ ویاندې جین ساکي د جنورۍ پر۱۸مه خبریالانو ته وویل چې دا یو ډېر خطرناک صورتحال دی او موږ اوس په یوه داسې مرحله کې یو چې روسیه هر وخت په اوکراین برید کولای شي.

د اسلام اباد های کورټ د جنورۍ پر ۱۸مه د لادرکه خبریال او ليکوال مدثر نارو د مقدمې اورېدنه وکړه.

د عدالت مشر قاضي اطهر من الله له حکومته پوښتلي چې د خبریال مدثر نارو د لادرکۍ په اړه ځواب ورکړي.

نوموړی له سرکاري وکیل جنرل خالد جاوېد څخه د عدالتي کارروايي پر مهال وپوښتل چې حکومت تر دې دمه د نارو د موندلو په اړه څه ګامونه پورته کړي دي؟

خو په ځواب کې سرکاري وکیل ورته ويلي، که څه هم پر حکومت د خلکو د لادرکۍ تورونه لګول کېږي خو دا د حکومت تګلاره نه ده بلکې د ورکو کسانو د موندلو لپاره یې کمیشن هم جوړ کړی.

اطهر من الله پر دې اړه وويل چې په هېواد کې د هر وګړي د لادرکۍ پوښتنه به نېغ په نېغه له وزیر اعظمه کېږي.

اټارني جنرل له عدالته د پوښتنو د ځوابولو لپاره د مهلت غوښتنه وکړه. د دې مقدمې بله اورېدنه به د فبرورۍ پر ۱۴مه کېږي.

خبريال مدثر نارو، چې د پاکستان له بېلا بېلو شخصي ټېلېويژن چينلونو سره يې کار کړی دی، د ۲۰۱۸ ز کال په اګست کې خپله مېرمن صدف چغتای او خپل زوی سچل، چې هغه وخت ايله د شپږو مياشتو وو، کاغان ته په چکر بيولي وو. نارو هم هلته لادرکه او تر ننه ورک دی.

د نوموړي مېرمن د خپل ورک خاوند مقدمه عدالت ته يوړه او ترڅنګ يې د خبريالانو او بشري حقونو او مدني فعالانو په مرسته د هغه د بازيابۍ لپاره احتجاجونه وکړل.

خو هغه د ۲۰۲۰ ز کال په مې کې د زړه درېدو له امله مړه شوه او اوسمهال د نارو بوډۍ مور او پلار له خپل ماشوم لمسي سره يوځای د هغه د موندلو لپاره د عدالتونو چکرونه وهي.

ټاکل شوې وه چې د پاکستان ملي امنیت سلاکار معید یوسف د یوه پلاوي په مشرۍ کابل ته ولاړ شي خو په کابل کې د پاکستان سفارت رسنیو ته په استولي پیغام کې ویلي چې دغه سفر د اوس لپاره ځنډېدلی دی.

د ځنډېدو د علت په اړه یې څه نه دي ویل شوي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند بلال کریمي هم مشال راډیو ته وویل چې تراوسه نه ده څرګنده چې پاکستاني پلاوی به کله افغانستان ته راشي.

نوموړي وايي، "دا چې کله به راشي او د هیت په ترکیب کې به څومره کسان وي، تراوسه مشخص نه ده."

تر دې مخکې پاکستاني رسنیو ویلي ول چې د پاکستان د ملي امنیت سلاکار په مشرۍ یو پلاوی به په دوه ورځني سفر د جنورۍ پر ۱۸مه کابل ته ولاړ شي او د طالبانو د حکومت له چارواکو سره به د ډیورند پر کرښه د اغزن تار د غزولو پر موضوع او د ملګروملتونو د غوښتنې پر اساس افغانستان ته د مرستو رسولو پر چارو خبرې وکړي.

په افغانستان کې چارواکي وايي چې د جنورۍ پر ۱۶مه په راغلو دوو زلزلو کې د وژل شوو شمېر لږ تر لږه ۲۶ ته رسېدلی دی.

دا زلزلې په بادغیس ولایت کې راغلې وې. د امریکا جیولوجیکل سروې ادارې د لومړنۍ زلزلې شدت ۵، ۳ او د دویمې هغه ۴،۹ یاد کړی دی.

راپورونه وايي، افغانستان له وړاندې له بشري بحران سره مخامخ وو خو په اګست کې د طالبانو لخوا د هېواد تر نیولو وروسته پکې هغه مهال حالات لا نور هم خراب شول چې مغربي هېوادونو ورته نړیوالې مرستې او په بهر هېوادونو کې اثاثو ته رسايي کنګل کړه.

د افغانستان د بیړنیو چارو په وزارت کې د بیړنیو خدماتو د مرکز چارواکي ملا جانان سایق په زلزله کې د وژل شوو کسانو د شمېر پخلی کړی او ویلي دي چې تر ۷۰۰ زیات کورونه ړنګ شوي دي.

پوليس وايي، وسله والو په پېښور کې یو دیني عالم ویشتلی دی.

د پېښور د پولیسو یوه چارواکي عالمزېب خان د جنورۍ پر ۱۷مه مشال راډیو ته وویل، دیني عالم شیخ عبدالحميد د جنورۍ پر ۱۶مه ماخوستن مهال په فقیراباد کې له مدرسې کور ته پر لار وو چې موټر سايکل سپرو وسله والو ورباندې ډزې وکړې.

ده وویل، په برید کې د شیخ عبدالحميد ورور شیخ محمد ژوبل دی.

د نوموړي په وینا بریدګر تښتېدلي دي، د پېښې مقدمه یې کښلې او پلټنې يې پيل کړې دي.

پوليسو دا نه دي ويلي چې حمله د ذاتي دښمنۍ په وجه شوې که تر شا يې بله وجه ده.

د حملې ذمه واري هم چا نه ده منلې.

د اسټرالیا یو عدالت له لوري د ټینس د نومیالي لوبغاړي نوواک جوکووېچ د غوښتنلیک تر ردېدو وروسته، حکومت هغه له هېواده وایست.

نوواک جوکووېچ چې د کووېډ-۱۹ واکسین یې نه دی کړی، اسټرالیا ته تر رسېدو وروسته له قانوني ستونزو سره مخامخ شو او ویزه یې لغوه شوه.

جوکووېچ او ورسره پلاوی یې چې یوه توقیف ځای کې ساتل کېدل، د جنورۍ پر ۱۶مه د مېلبرن هوايي ډګر ته ورسول شول او د دوبۍ په لوري یې پرواز وکړ.

تمه وه چې نوموړی د جنورۍ پر ۱۷مه د اسټرالیا د ټینس په اتلولۍ یا اسټرالیین اوپن سیالیو کې ګډون وکړي.

سربیايي نوواک جوکووېچ نهه واره د اسټرالیا د ټینس دا اتلولي ګټلې ده.

د نړۍ د ټینس دغه اتل په یوه بیان کې ویلي چې د اسټرالیايي چارواکو پرېکړې خواشینی کړی دی.

د برتانیا د ترهګرۍ ضد چارواکو تر هغې وروسته له امریکايي چارواکو سره په قضیه کې همکاري پیل کړې چې د امریکا په ټېکساس ایالت کې د یهودانو پر کنیسې (عبادتخانې) د یوشمېر کسانو د یرغمل کوونکي پېژندګلوي وشوه.

هغه سړی ۴۴ کلن وو، ملک فیصل اکرم نومېږي او برتانیوی وګړی وو.

امریکايي ولسمشر جو بایډن د جنورۍ ۱۵مې پېښه ترهګري بللې. پر هغه ورځ د ټېکساس له ډیلس ښار سره نېږدې په کولېوېل سیمه کې یو کس دیهودانو په عبادتځای کې څلور کسان تر شاوخوا ۱۰ ګېنټو یرغمل کړي ول.

وروسته د امریکا د پلټنو وفاقي ادارې (اېف بي ای) کارکوونکي عبادتځای ته ننوتل او د هغه کس په وژلو یې څلورواړه یرغمل شوي کسان روغ رمټ راخوشې کړل.

د برتانیا د بهرنیو چارو وزارت تایید کړې چې یرغمل کوونکی د هغه هېواد وګړی وو.

د برتانیې پولیس وايي، د ترهګرۍ ضد چارواکي په دې لړ کې له خپلو امریکايي همکارانو سره په رابطه کې دي.

د چين په بيجنګ ښار کې د کورونا وايرس نوې بڼې اوميکرون لومړی ناروغ میندل شوی دی.

دا له هغه يوه اوونۍ مخکې ده چې په چين کې د اولمپک ژمنۍ لوبې پيليږي.

د هيډيان ضلعې چارواکو ويلي دي چې د کورونا وایرس په دې نوې بڼه اخته شوي کس د استوګنې ځای او د کار ځای تړل شوي او په زرګونه خلک یې معاینه کړي دي.

بیجینګ او د هېواد په نورو ښارونو کې د اولمپیک لوبو تر پېليدو مخکې د کوورنا وايرس ټيسټونه زيات کړل شوي دي.

په چين کې د اولمپيک ژمنې لوبې د فرورۍ پر څلورمه پېلېږي.

د هند د ټاکنو کميشن د هېواد په پينځو رياستونو کې د کورونا وايرس ډيريدو له وجې پر سياسي جلسو بنديز غځولی دی.

یاد کمېشن د جنورۍ پر ۱۵مه په تازه لارښوونو کې اجازه ورکړې چې تر ۳۰۰ لږ خلک کولای شي چې په یو بند ځای کې د سیاسي هلو ځلو لپاره راغونډ شي. دا بنديز به د جنورۍ ۲۲مې پوري دوام لري.

دا په داسې حال کې ده چې د هند تر ټولو زيات نفوس لرونکي ریاست اتر پرديش کې په راتلونکې مياشت کې رياستي انتخابات کيږي.

په دې شمالي رياست کې چې بهارتيا جنتا پارټۍ واکمنه ده، دا انتخابات مهم بلل کيږي ځکه چې دا به د ۲۰۲۴ز کال عامو ټول ټاکنو لپاره زمينه برابره کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر وايي، د امریکا وګړي د افغانانو ملاتړ ته ژمن دي.

انتوني بلینکن د جنورۍ پر ۱۵مه، په خپل ټویټر کې لیکلي چې د افغانستان پر موضوع یې د بشري چارو او د بېړنیو مرستو د همږغۍ لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي له مرستیال مارټین ګریفیتس او د سره صلیب نړیوالې کمېټې له مشر پیټر ماوریر سره د انټرنیټ له لارې لیده کاته کړي دي.

نوموړي ویلي چې په دې لیدو کتو کې یې له ملګرو ملتونو او سره صلیب سره د امریکا د موجودو هڅو په اړه د همکارۍ پر پیاوړتیا خبرې کړې دي.

د امریکا د بهرنیو چار وزیر له NBC ټلویزیون سره په خپله یوه تازه مرکه کې ویلي وو چې هیواد یې هڅه کوي، د نړیوالې ټولنې په همکارۍ اړمنو افغانانو ته بشري مرستې ورسوي.

بل پلو، د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همږغۍ اداره وايي، په افغانستان کې ۹۵ فیصده وګړي کافي خواړه نه لري. د دې ادارې د اسیا پېسېفیک د څانګې مطبوعاتي مسوول پېیر پرسن د جنورۍ پر ۱۵مه، په ټویټر کې لیکلي، په افغانستان کې زیاتې میندې خپل خواړه هم خپلو ماشومانو ته ورکوي، چې له لوږې وژغورل شي.

ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې د افغانستان نیمايي وګړي د بېوزلۍ له کبله له لوږې سره مخامخ دي، چې عاجلو بشري مرستو ته اړتیا لري.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګویتېرېش له واشنګټنه هیله وکړه چې د افغانستان کنګل شوې شتمنۍ ورپرېږدي.

ګویتېرېش د جنورۍ پر ۱۳مه په نیویارک کې په یوه خبري غونډه کې همداراز د ځینو شرایطو له مخې د شاوخوا ۹،۵ میلیارد ډالرو په ارزښت د افغانستان د کنګل شویو اسعارو او شتمنیو د ازادېدو غوښتنه وکړه.

ګویتېرېش وویل، د افغانستان لپاره د نړیوالو مالي مرستو پرېښودنه وغوښتله چې په سرکاري ادارو کې د کارمندانو تنخاګانې ورکړل شي او دولتي ادارې د روغتیا او تعلیم غوندې ضروري خدمات وړاندې کړای شي.

د طالبانو ویاند ذبیح‌ الله مجاهد د جنورۍ پر ۱۴مه پر ټویټر لیکلي چې د دوی حکومت د ملګرو ملتونو د سرمنشي لخوا له امریکا د افغانستان د پانګې د خلاصون غوښتنه ستایي.

د مجاهد په وینا، داسې دریځ نیول، د ملګرو ملتونو بې‌پریتوب او د ملتونو د حقوقو په اړه د دغه مهم نړیوال سازمان وقار ته ګټه رسوي.

واشنګټن د افغانستان د مرکزي بانک شاوخوا ۹،۵ میلیارده ډالره شتمنۍ کنګل کړې دي.

امريکا له طالبانو غواړي چې بشري حقونه په ځانګړي ډول د ښځو حقوق رعایت کړي او یو ټول‌ شموله حکومت رامنځته کړي.

په خيبر پښتونخوا کې د ۲۰۲۲ز کال لومړی د پوليو مخنيوي کمپاين به د جنورۍ پر ۱۷مه پیلېږي.

په پېښور کې د پوليو مخنيوي ادارې له دفتره د جنورۍ پر ۱۴مه مشال رېډيو ته په رالېږلې شوې خبرپاڼه کې ويل شوي چې په دې کمپاين کې به، ۴۴ لکو څخه زیاتو هغو ماشومانو ته، د ګوزڼ مخنيوي څاڅکي ورکول کېږي چې عمرونه یې له پنځو کالو نه کم وي.

په خبرپاڼه کې راغلي چې په دې پوليو ضد کمپاين کې به تر ۲۰ زرو زيات د صحت کارکوونکي په کورونو، روغتونونو، صحت بنيادي مرکزونو او بسونو اډو کې ماشومانو ته د ګوزڼ مخنيوي څاڅکي ورکوي.

دا په داسې حال کې ده چې پروسږکال په پاکستان کې د پوليو اته کيسونه رپورټ شوي ول چې په کې يو په خېبر پښتونخوا کې و.

اسټرالیا پر نړیوال کچ د ټینس په سیالیو کې د لومړي مقام لرونکي نوواک جوکووېچ ویزه لغوه کړې ده چې ورسره ښايي په مېلبرن کې د لویې اتلولۍ په سیالیو کې د خپل اعزاز د دفاع لپاره د هغه سربیايي لوبغاړي هیلې ختمې شي.

دا په داسې حال کې ده چې په مېلبرن کې د ټینس سیالیو پیلېدو ته څو ورځې وخت پاتې دی. د اسټرالیا د مهاجرت چارو وزیر الېکس هاک د جنورۍ پر ۱۴مه په یو بیان کې وویل، د روغتیا او د ښه نظم لپاره او د ولسي ګټې پر اساس د ویزې چارو په اړه د خپلو قانوني اختیاراتو په استعمالولو د جوکووېچ ویزه منسوخوي.

جوکووېچ او د هغه د وکیلانو ډلې په سمدستي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي. نوموړی د ۲۱مې لویې اتلولۍ د ګټلو په تکل دی.

د اسټرالیا له قانون سره سم، جوکووېچ د دې پرېکړې پرضد د درخواست دایرولو حق لري. تر اوسه روښانه نه ده چې جوکووېچ به بیا حراستي خونې ته استول کېږي او که نه؟

د قانوني چارو پوهان وايي، هغه کولای شي چې تر هغې مودې چې یې قضیه په عدالتونو کې روانه وي، د لنډمهالی ویزې غوښتنلیک ورکړي. له دې سره به هغه وکولای شي چې ازاد پاتې شي او په سیالیو کې برخه واخلي.

جوکووېچ د واکسین په اړه شکمن دی او د طبي استثنا په ترلاسه کولو مېلبرن ته تللی وو. خو اسټرالیايي حکومت هلته پر ورتلونکو کسانو د کووېډ-۱۹ واکسین لازمي کړي دي.

د خیبر پښتونخوا روغتیا ادارې په صوبه کې د افغان کډوالو په ۱۲ کیمپونو کې د کووېډ-۱۹ ناروغۍ واکسیني کیمپېن پیل کړی دی.

د روغتیا په اداره کې د پروژې مشر ډاکتر افتخار علي د جنورۍ پر ۱۳مه مشال رادیو ته وویل، دا کیمپېن چې د جنورۍ پر ۱۳مه په نوښار کې د کډوالو له کیمپونو پیل شو، تر مارچ پورې به روان وي.

د نوموړي په خبره، هر هغه کډوال چې په پاکستان کې رجسټر وي، کولای شي چې واکسین شي. د ملګرو ملتونو د کډوالو اداره (یو اېن اېچ سي ار) وايي، په پاکستان کې شاوخوا ۱۴ لکه رجسټر افغان کډوال دي چې زیاتره یې په خیبر پښتونخوا کې میشت دي.

افتخار البته دا ونه ویل چې ایا حکومت به هغه لکونه کډوال هم واکسینوي چې په پاکستان کې د اوسېدو قانوني اسناد نه لري او که څنګه؟

په همدې حال کې په ډېسېمبر کې د خیبر پښتونخوا د روغتیا ادارې وویل چې د واکسینېدو لپاره یې د شناختي کارډ شرط ختم کړی دی.

هغې ادارې دا اقدام تر هغې وروسته وکړ چې د قبایلي سیمو زیاتره اوسېدونکي، په تېره ښځې، د شناختي کارډ نه لرلو له وجې له واکسینه د پاتې کېدو له ګواښ سره مخامخ شوې.