د افغانستان د ملي مصالحې عالي شورا وایي، لنډ مهاله اوربند د دغه هېواد ستونزو هواري بنیادي او دایمي حل لاره نه ‌ده.

دغه شورا د مې پر ۱۰مه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، له اوسني ناورین څخه د وتلو لار د سولې خبرې، دایمي اوربند او د تل لپاره د جګړې درول دي.

دا تر هغې وروسته ده چې په افغانستان کې طالبانو اعلان کړی چې د اختر په درېیو ورځو کې خپل بریدونه دروي.

دا هم وګورئ:

د ولسمشر غني او جنرال باجوه لیدنه: افغان سوله کې د پاکستان موثر رول غواړو

د دغه ډلې له ‌خوا د تېر یکشنبې په ورځ ناوخته د اختر درېیو ورځو د اوربند په عنوان یوه اعلامیه خپره شوې وه.

په اعلامیه کې د طالبانو مشرتابه په خپلو جنګیالیو غږ کړی وو چې د وړوکي اختر په شپو ورځو کې افغان ولس ته د امن او ډاډ فضا برابره کړي او د اختر له لومړۍ تر درېیمې دې پر افغان ځواکونو هر ډول عملیات ودروي.

افغان حکومت هم په غبرګون کې له خپله اړخه د اختر په ورځو کې اوربند اعلان کړی دی.

امريکا د طالبانو له خوا د درې ورځو لپاره د اوربند د اعلانولو هرکلی کړی او له دې ډلې یې وغوښتي چې ‌‌ډزبندي وغځوي.

اوربند ته د امريکا غبرګون

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند نېډ پرایس د مې پر ۱۰مه په واشنګټن کې وویل، له طالبانو او له افغان مشرانو غواړي چې په جدي توګه د سولې په پروسه کې ښکېل شي، څو دا مسئله یقیني شي چې د افغانستان خلک په راتلونکي کې د ترهګرۍ له شره خلاص او له بې مفهومه تاوتریخوالي پرته ژوند وکړي.

افغانستان کې ماتم

دا په داسې حال کې ده چې افغان ولسمشر په کابل او لوګر کې د خونړیو بریدونو په غبرګون نن د مې پر ۱۱مه ملي ویر اعلان کړی دی.

په دغو بریدونو کې ګڼ شمېر کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې. د مې پر ۱۱مه (نن) په دولتي ادارو او بهر کې د افغانستان په ډیپلوماتیکو نمایندګیو کې د افغانستان بیړغ نیم ځوړند وي.

د ننکرهار چارواکي وایي چې د جلال اباد ښار اتمې ناحیې اړوند د ملي امنیت ځواکونو یو تن ځانمرګی بریدګر موخې ته تر رسېدو مخکې نیولی دی.

د ننګرهار د والي ویاند عطاالله خوږیاڼي د مې په لسمه نېټه مشال راډیو ته په خبرو کې ادعا کړې، چې نیول شوی کس عزیز الرحمن نومېږي او د پاکستان د کراچۍ ښار اوسېدونکی دی او اعتراف یې کړی چې هلته د وسله والو طالبانو په لیکو کې جذب شوی او په جلال اباد ښار کې ځانمرګي برید ته چمتو شوی و.

خوږیاڼی زیاتوي چې نیول شوي کس په خپل اعتراف کې ویلي چې پلان یې لرلو چې په ملي امنیتي ځواکونو یا هم د ګڼې ګوڼې ځای کې ځانمرګی برید وکړي.

په عراق کې مظاهرچيانو د مې پر نهمه په کربلا کې د ايران کونسلګرۍ ته د اور اچولو هڅه کړې.

دوی دا هڅه د يوه نومیالي فعال د وژنې په غبرګون کې کړې ده.

ايهاب وزني د هغو حکومت ضد مظاهرو له منتظمانو وو چې په ۲۰۱۹ز کال کې یې عراق لړزولی وو. هغه د اداري فساد، له ايران سره د تړاو لرونکو ملېشو د نفوذ او په عراق کې د تهران د اثر ونفوذ ښکاره مخالف وو.

د مې پر اتمه شپې ناوخته پر موټر سايکل سپرو وسله والو نوموړی له خپل کور دباندې وواژه.

د عراق د بشري حقونو کمېشن غړی علي البياتي وايي، د ۲۰۱۹ز کال اکتوبر مياشتې راهیسې تر ۳۰ زيات فعالان په هدفي بریدونو کې په نښه شوي دي.

د وزني د وژنې ضد پر یکشنبه (اتوار) ټوله ورځ په کربلا کې مظاهرې روانې وې، خلکو سړکونه او پلونه تړلي ول او ټايرونو ته يې اور اچولی وو.

په سلګونو ويرجنو په کربلا کې د وزني جسد اخیستي وو او شعارونه يې ورکول چې "ايرانه ووځه او خلک د رژيم ړنګېدل غواړي."

ایران پر دې موضوع لا څه نه دي ویلي.

د افغانستان په پروان کې ځايي چارواکي وايي، په دوو چاودنو کې لږ تر لږه پینځه تنه وژل شوي او شاوخوا ۲۰ ټپیان دي.

لومړنۍ چاودنه د مې پر ۱۰مه تر غرمې مخکې د شیخ علي ولسوالۍ د اوسېدونکو د سپرلۍ پر کوسټر موټر شوې چې درې تنه پکې وژل شوي او یوه مور او زوی د چاودنې له وجې سیند ته پرېوتي دي.

د مشال راډیو خبریال د چارواکو په حواله وایي، سیند څپانده دی او تر اوسه د مور او ماشوم مړي هم نه‌ دي پيدا شوي.

پر کوسټر دې چاودنې ۱۱ تنه ټپیان کړي هم دي. د سپرلۍ دا موټر له چارېکاره غوربند درې ته پر لاره وو چې د سیند یوه پله ته په رسېدو پر ښخ شوي ماین وخوت.

د پروان د امنیه قوماندانۍ د جنایي جرمونو په وړاندې د مبارزې مشر محمد صادق هاشمي وایي، کله چې خلک د لومړنۍ چاودنې ځای ته نېږدې شول، بله چاودنه شوې چې نهه تنه‌ یې ټپي کړي دي.

تر اوسه د دغو ماین چاودنو انګېزه نه‌ده معلومه او ذمه واري هم چا نه ده منلې.

دا په داسې حال کې ده چې په زابل کې تېره شپه (د مې پر نهمه) د سپرلۍ پر ۴۰۴ موټر دوه غبرګې چاودنې وشوې چې لږ تر لږه ۱۱ تنه‌ یې ووژل او ۲۵ نور یې ټپیان کړل.

بل پلو د افغانستان د غور ولایت چارواکي وایي، یوه پولیس خپل څلور همکاران ویشتلي دي.

دا پېښه د مې پر نهمه شپې مهال د فېروزکوه ښار شمال ته په تیلک کاسي امنیتي پوسته کې شوې.

د غور د والي ویاند زلمي کریمي مشال راډیو ته ویلي چې پولیس سرتېري د پهرې پر مهال پر خپلو ملګرو باندې ډزې کړي او تښتېدلی دی.

کریمي برید کوونکی د طالبانو نفوذي کس یادوي، خو طالبانو په دې اړه څه نه ‌دي ویلي.

د افغانستان د غور ولایت چارواکي وایي، یوه پولیس خپل څلور همکاران ویشتلي دي.

دا پېښه د مې پر نهمه شپې مهال د فېروزکوه ښار شمال ته په تیلک کاسي امنیتي پوسته کې شوې.

د غور د والي ویاند زلمي کریمي مشال راډیو ته ویلي چې پولیس سرتېري د پهرې پر مهال پر خپلو ملګرو باندې ډزې کړي او تښتېدلی دی.

کریمي برید کوونکی د طالبانو نفوذي کس یادوي، خو طالبانو په دې اړه څه نه ‌دي ویلي.

د فلسطینیانو او اسراییلي پولیس ترمنځ د مې پر اتمه تازه نښتې شوي دي چې د فلسطینیو ډاکترانو په وینا، پکې ۶۴ کسان زخمیان شوي دي.

دا ترینګلتیا د مسلمانانو د درېیم تر ټولو سپیڅلي ځای او پر هغه ځمکه د فلسطینیانو د کورونو خالي کولو پر سر پیدا شوې چې یهودان یې د ملکیت دعوه کوي.

پولیسو د زرګونه فلسطینیانو پر ضد د ربړ مرمۍ، اوښکې بهوونکی ګیس او ګنګسوونکي لاسي بمونه کارولي دي.

د مې په ۷مه هم په شوو نښتو کې لږ تر لږه ۲۰۵ فلسطینیان او ۱۸ اسراییلي سرتېري زخمیان شول.

دا نښنې پس له هغې پیل شوې چې شاوخوا ۹۰۰۰۰ فلسطینیان د قدر شپې لمونځ لپاره الاقصا جومات ته ورغونډ شوي وو.

بلخوا ټاکل شوې چې د می پر نهمه ماښام یهودان د بیت المقدس د ختیځې برخې له ځان سره د تړلو کلیزې په مناسبت جشن پیلوي.

د پاکستان چارواکو د مې تر ۲۳مې پورې د ټولو تعلیمي ادارو د تړلو اعلان کړی.

دا پرېکړه د مې په اتمه په اسلام اباد کې د کورونا وایرس د څار مرکزي ادارې یا نېشنل کمانډ اینډ اپرېشن سېنټر په غونډه کې شوې ده. تر دې مخکې تعليمي ادارې د مې تر ۱۷مې پورې تړلې وي.

یادې ادارې پر خپله ټوېټرپاڼه لیکلي چې د کورونا وایرس وبا ته په کتو یې دا پرېکړه کړې خو دې موضوع ته به د مې پر ۱۸مه په راتلونکې غونډه کې بیا کتنه کېږي.

په پاکستان کې د کورونا وبا له وجې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې نور ۱۱۸ کسان مړه شوي دي.

په دې اړه د معلوماتو ورکولو حکومتي ویبپاڼې د می پر نهمه لیکلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کورونا وایرس نور ۳۷۸۵ کیسونه ثبت شوي دي. په تېرو شواروز کې د دې ناروغۍ څخه ۴۵۶۹ کسان بیرته ښه شوي هم دي.

په داسې حال کې چې په افغانستان کې امنيتي حالات په خرابېدو دي د روس ولسمشر ولاديمير پوتين وايي د سيمه ييز امنيت ټينګښت لپاره په تاجکستان کې د خپلې پوځي اډې په پياوړې کولو کار کوي.

نوموړي د مې په اتمه له خپل تاجک سيال امام علي رحمان سره د ملاقات پرمهال دا هم وويل چې روس به د تاجکستان د پوځ په مضبوطولو کې هم مرسته وکړي.

تاجک ولسمشر د سپتمبر تر ۱۱مې له ګاونډې هېواد افغانستانه د ټولو امريکايي ځواکونو د ایستل کېدو تر اعلان وروسته پر زياتېدونکې تاوتريخوالي اندېښنه وښوده. د دې په ځواب کې پوتين رحمان ته وويل چې له حالاتو خبر دی او هره ممکنه مرسته به ورسره وکړي.

په تاجکستان کې د روس پوځ ۲۱م موټور رايفل ډويژن ۷،۰۰۰ سرتېري په دريوو ځايونو کې پراته دي.

تاجکستان چې د پخواني شوروي اتحاد يو له غريبو هېوادونه وو، له روس سره نېزدې اقتصادي اړيکې لري او په سلګونه زره تاجکان په روس کې کار کوي.

په مومند ضلع کې د اوبو یو سیمټي ټېنکۍ ماتېدو اووه ماشومان وژلي او یو یې ټپي کړی دی.

د پولیسو مرستندویه څانګې ۱۱۲۲ مشال راډیو ته ویلي چې دا پېښه نن غرمه د مومند قبایلي ضلعې د امبار تحصیل په ګمبتي نومي سیمه کې شوې ده.

د یادې ادارې د چارواکو په وینا د کلي ماشومانو د اوبو د ټینکۍ په خوا کې لوبې کولې چې هغه ماته شوه او لاندې پر ماشومانو راپرېوته.

په وژل شوو کې څلور نجونه او درې هلکان دي چې عمرونه یې شاوخوا اته کاله وو. په وژلو شوو نجونو کې یې درې خویندې، د سیمې د یو اوسیدونکي حکیم خان لوڼې دي. په هلکانو کې هم دوه وروڼه دي چې د قومندان په نوم د یو کس بچي دي.

په داسې حال کې چې په هند کې د کورونا وبا له وجې د مړینې کچه په بې سارې ډول لوړه شوې، د کورونا د مخنیوي لپاره وزیراعظم نریندرا مودي باندې فشار مخ په زیاتېدو دی او ترې غوښتنه کېږي چې ټولبند دې سخت کړي.

د صحت ډېر پوهان، د اپوزېشن مشران او د سپریم کورټ ججان غوښتنه کوي چې په ملک کې دې سخت ټولبند ولګول شي.

دا په داسې حال کې ده چې د هند حکومت په وینا، په دې ملک کې په تېرو اوو ورځو کې تر ۳۰ لکه زیات کسان په کورونا وایرس ناروغۍ اخته شوي دي.

په دې ملک کې له تېرو ۱۰ ورځو راهېسې هره ورځ تر درو زره زیات کسان له دې ناروغۍ مري.

اوس د نړۍ د هر هیواد پرتله په هند کې زیات کسان په کورونا اخته کېږي او مړه کېږي. په هغه هیواد کې روغتونونه د کټونو، درملو، اکسیجن او نورو طبي سهولتونو د کمبوت سره مخ دي. هند که څه هم پخپله د کورونا د مخنیوي لپاره واکسین جوړ کړي خو اوس هلته د واکسینو کمی هم لیدل کېږي.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد خبرداری ورکړی چې که طالبان د سولې لاره غوره نه کړي نو امریکا به د جمهوریت په څنګ کې ودرېږي.

زلمي خلیلزاد دا خبره سیمې ته د خپل سفر په پای کې په برلین کې د څو لویدیځو هېوادونو له استازو سره د مې پر اوومه په غونډه کې له ګډونه وروسته پر ټویټر لیکلې ده.

نوموړي لیکلي چې که طالبان د سولې او روغې لاره خپله نه کړي نو امریکا به د هغو افغانانو ترڅنګ ودرېږي چې غواړي جمهوریت پرځای پاتې وي.

خلیلزاد زیاتوي چې په افغانستان کې د سولې د ټینګښت لپاره او د زور له لارې د واک نیولو د هڅو پرضد په نړۍ کې بېسارې همغږي رامنځ ته شوې ده.

خلیلزاد د ټولو اړخونو پر سیاستوالو غږ کړی چې له دې فرصته ګټه پورته کړي.

په پاکستان کې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کووېډ-۱۹ ناروغۍ له وجې ۱۲۰ نور کسان مړه شوي.

له دې سره له کورونا وايرسه د مړو شویو ۱۸،۷۹۷ ته ورسېد.

د کورونا وايرس په اړه د معلوماتو خپروونکې حکومتي ويبپاڼې ترمخه د مې تر اتمې، د کورونا وايرس مثبتو کيسونو شمېر له اته نيمو لکو زيات شوی.

په تېرو ۲۴ ساعتونو کې له ۴۰۰۰ زيات کسان په کورونا وايرس اخته شوي دي. خو له کووېډ-۱۹ ناورغۍ اووه لکه ۴۷ زرو زيات کسان بېرته رغېدلي هم دي.

په پاکستان کې د کورونا وايرس د فعالو کېسونه شمېره له ۸۳ زرو زيات ده.

د ويبپاڼې ترمخه د مې پر شپږمه تر يو لک ۷۰ زرو زياتو کسانو ته د کورونا وايرس واکسين هم ورکړل شوي.

ايران د مې پر اوومه د نړۍ له سترو قدرتونو سره د لوړي کچې خبرو اترو څلورم پړاو ترسره کړ چې هدف يې د ۲۰۱۵ز کال اټومي تړون ته امريکا بيرته راستنول دي.

دغه خبرې اترې د اپرېل پر لومړيو کې په ويانا کې پيل شوې وي.

د خبرو تمرکز واشنګټن لپاره داسې تګلاره جوړول دي چې پر تهران لګول شوي بنديزونه لرې کړي او د تړون له مخې تهران د اټومي پروګرام په اړه محدويتونه بحال کړي.

د اټومي موافقې ترمخه ايران ژمنه کړې وه چې د نړيوالو بنديزونو نرمولو په بدل کې به اټومي فعالايتونه ودروي.

خو د امريکا پخواني ولسمشر ډونلډ ټرمپ د ۲۰۱۸ز کال په مې مياشت کې امريکا له دې تړونه ووېسته او ویې ویل چې خبرو ته اړتيا ده او له سره بيا پرې خبرې وشي. د دې ترڅنګ پر ايران يې بنديزونه لګول هم پيل کړل.

ايران د دې په ځواب کې د يورانیموغني کولو سره له دغه تړونه سرغړونه پیل کړه.

د پاکستان وزيراعظم عمران خان د مې پر اوومه (نن) د سعودي عرب په درې ورځني سفر رياض ته روانيږي.

نوموړي ته د دې سفر بلنه سعودي وليعهد محمد بن سلمان ورکړې ده.

د پاکستان سرکاري راډيو خبر ورکوي چې عمران خان به له سعودي مشرانو سره پر اقتصاد، تجارت، پانګونې، توانايي او د پاکستانيو کارګرانو لپاره د روزګار پر مواقعو خبرې کوي.

پر دې سربېره به دواړې خواوې پر سيمه ييزو او نړيوالو چارو هم بحث کوي.

د پاکستان د پوځ مشر جنرل قمر جاوېد باجوه هم د مې له پينځمې په سعودي کې دی.

د پاکستاني پوځ د عامه اړيکو دفتر ويلي چې د جنرل باجوه او د سعودي ځواکونو د مشر جنرل فياض الرووېلي تر منځ ليدنه کې پر دوه اړخيزه دفاعي چارو او سيمه ييز امنيت سربېره د افغان سولې پروسې په اړه هم خبرې شوې دي.

د پاکستان د تعليم وزير ويلي چې په ټول هېواد کې به د بورډ امتحانونه له ۱۵م جون وروسته پيلېږي.

شفقت محمود د مې پر شپږمه پر خپله ټويټر پاڼه ليکلي چې دا پرېکړه يې د ټولو صوبو د تعليم وزيرانو په غونډه کې کړې ده.

نوموړي زياته کړې چې دوی له نهم جماعت څخه بيا تر ۱۲م جماعت پورې د زده کوونکو ازموينو ته لومړيتوب ورکوي چې دا ډول هغوی په پوهنتونونو کې پر وخت داخلې واخلي.

د پاکستان تعليم وزارت له دې وړاندې د اپرېل پر ۲۷مه په دې هېواد کې د کورونا وايرس په پېښو کې زياتوالي ته په کتو د کېمرج تعليمي نظام په ګډون د ټولو امتحانونو ځنډولو پرېکړه کړې وه.

په پاکستان کې په تېر يو شواروز کې له کورونا وايرسه ۱۴۰ کسان مړه شوي او ۴،۲۹۸ کسان په اخته شوي دي.

د پاکستان روغتيا وزارت وايي چې دا ډول په دې هېواد کې تر دې دمه (مې اوومې) څه باندې اته نيم لکه کسان کورونا وايرس وهلي چې ۱۸،۶۷۷ ورڅخه مړه شوي او څه کم اووه نيم لکه بیرته ورڅخه رغېدلي دي.

اخوا بيا د پاکستان د اطلاعاتو او خپرونو وزير فواد چودري د مې پر شپږمه په يوه ويډيويي پيغام کې ويلي چې د کورونا وايرس د کنټرول لپاره حکومت سر له سبا (د مې له اتمې) بيا د مې تر ۱۶مې نېټې پورې په ټول هېواد کې د عمومي رخصتيو اعلان کړی دی.

نوموړي زياته کړې چې ولس دې وړوکی اختر پر کورونو تېر کړي چې دا ډول د کورونا وايرس خپرېدو مخه ونيول شي.

جرمني د مې پر شپږمه د افغانستان د سولې په اړه د څو هېوادونو د استازیو کوربه و.

دې غونډې ته چې په برلن کې وشوه، د افغان سولې لپاره د امریکا ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد، د افغانستان لپاره د ناټو، ملګرو ملتونو، بریتانيې، جرمني، فرانسې، ناروې او ایټاليې خاص استازي او سفیران ورغلي ول.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت سکرتر میګوېل بِرګِر پر خپل ټوېټر لیکلي"په دې حساسه مرحله کې د افغانستان د سولې د پروسې په ملاتړ د همفکرانو ترمینځ د بحثونو او نېږدې همغږیو دوام ډېر مهم دی."

له دې وړاندې هم د افغان سولې په اړه بېلا بېلې غونډې شوې چې د زياترو تمرکز پر بين الافغاني خبرو اوربند او تلپاتې سولې وي.

په داسې حال کې چې طالبانو په افغانستان کې خپلو بريدونو ته زور ورکړی، د ناټو مشر وايي چې دا ايتلاف د افغان ځواکونو د ملاتړ لارې چارې لټوي.

ینز سټولټنبرګ د مې پرشپږمه د اروپايي ټولنې د دفاع وزیرانو غونډې ته وویل که څه هم له افغانستانه د ناټو روزنیز ماموریت راوتل دوام لري، خو په دې هېواد کې د ناټو ماموريت خاتمه له افغانستان سره د دې ايتلاف د اړیکو د خاتمې معنا نه لري.

نوموړي زياته کړه چې اوس دوی دې ته ګوري چې په څه ډول د افغان ځواکونو مالي او روزنيز ملاتړ جاري ساتلای شي.

د ناټو مشر په عین حال کې یوځل بیا ټینګار وکړ چې ناټو په افغانستان کې د سولې د روان بهیر ټينګ ملاتړ کوي.

دا په داسې حال کې ده چې په هلمند او نورو ولایتونو کې د دولتي ځواکونو او طالبانو ترمنځ خونړۍ جګړې روانې دي.

بلوچستان پوليسو د خپلو شپږو هغه اهلکارانو پر ضد اېف ای ار درج کړی چې د يو ځايي ځوان د وژلو تور پرې پورې شوی دی.

د بلوچستان د پوليسو له خوا رسنيوو ته په لېږل شوي بيان کې ويل شوي چې د مې پر پينځمه وژل شوی ځوان فېضان جتک نومېده.

د معلوماتو ترمخه پولیسو د کوټې په سردریاب روډ پر هغه ډزې کړې وي. په دې پېښه کې د هغه د تره زوی ټپي شوی دی. بېګا د کوټې ښاريانو د پوليسو پرضد احتجاج هم کړی وو.

د صوبې اعلا وزیر د پېښې پلټنو امر کړی دی.

اپوزیشن ګوندونو هم پر دغه پېښه خواشیني ښودلې او له حکومته یې په پېښه کې د ککړو پولیسوالو د نیولو غوښتنه کړې.

په پاکستان کې کووېډ-۱۹ ناروغۍ په تېر يو شواروز کې نور ۱۰۸ کسان مړه کړي چې ورسره په دې هېواد کې له دې ناروغۍ د مړو شويو ټوله شمېره ۱۸ زره ۵۰۰ اوړيدلې ده.

د کورونا وايرس په اړه د پاکستان حکومتي وبپاڼې تر مخه په تېرو ۲۴ ساعتو کې نور څلور زره ۱۹۸ تازه پېښې ثبت شوي دي چې ورسره د ټولو ناروغانو شمېر شاوخوا اته لکه ۴۶ زره ته رسېدلې ده. خو په دې هېواد کې له اوه لکه ۴۳ زره نه زيات کسان له کورونا رغېدلي هم دي.

بلخوا پنجاب حکومت د مې اتمې تر۱۶مې نېټې پورې په صوبه د مکمل ټولبند لګولو پرېکړه کړې ده.

دا فيصله د مې پرپنځمه د پنجاب صحت وزيرې ېاسمين راشد په مشرۍ کې شوې غونډه کې وکړې شوه.

د لاک ډاون دوران د غېر ضروري تګ راتګ مخنيوي لپاره د سورلو په ګاډو د بنديز سره د سېلګرۍ ځايونه به هم بند وي.

د عراق ولسمشر برهام صالح ويلي، هېواد يې څو ځله د سعودي او ايراني چارواکو ترمینځ د خبرو اترو کوربه پاتې شوی.

د مې پر پينځمه نوموړي د بېروت انسټيټيوت د تحقيقاتي مرکز انلاين غونډې ته وويل، دواړو ملکونو چارواکو ترمینځ خبرې"له يوځل زياتې" شوې دي.

صالح د دواړه خواوو ترمنځ خبرې"مهمې او ګټورې" وبللې خو نوموړي نور جزيات شريک نکړل.

شنونکي وايي، داسې ښکاري چې په واشنګټن کې د انتظاميې د بدلون په غبرګون کې سعودي عرب خپله سيمه ييزه پاليسي بدلوي، ځکه چې په دغه هيواد کې د بشري حقونو په ريکارډ او په سيمه ييزو پاليسيانو يې نيوکې شوي دي.

د امريکا پخواني ولسمشر ډانلډ ټرمپ پر ايران زيات فشار اچولو مهم په چلولو سره په عمومي ډول د سعودي عرب د پاليسيانو ملاتړ کاوه.

خو ولسمشر جو بايډن په دې هڅه کې دی چې له ايران سره نړيواله اټومي موافقه چې پخوانې ولسمشر ډانلډ ټرمپ ترې په ۲۰۱۸ز کال کې په يو اړخيزه توګه ووت، بيرته بحاله کړي.

افغانستان کې د قدرتي پېښو سمبالولو چارو وزیر غلام بهاالدین جیلاني د مې پر پینځمه شپه مشال راډیو ته وویل چې سېلاوونو په ۱۲ ولایتونو کې ځاني او مالي زیان اړولي دي.

نوموړي وايي، په ټول افغانستان کې یې تر ۵۴ ډېر کسان وژل شوي او ۱۶ تنه ټپیان دي، تر ۳۰۰ ډېر کورونه ویجاړ شوي او نېږدې زر کورونه برسېرن تاوان رسېدلی.

ده دا هم وویل، تر ۲۵۰۰ څاروي وژل شوي دي.

جیلاني زیاته کړه چې تر ټولو زیاته مرګ ژوبله په هرات کې شوي چې ۲۲ کسان يې وژلي دي.

د دې اوونۍ د دوشنبې او سېشنبې د ورځو ورښتونه ډېر مرګوني وو.

په کابل پر يوه موټر له چاودنې یو تن وژل شوی او درې نور ژوبل شوي دي.

د کابل د امنیه قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز تایید کړه چې دغه چاودنه کې چې پر یوه کاسټر ډوله موټر شوې، یو تن وژل شوی او درې تنه ټپیان دي.

ویل شوي چې په دې موټر کې د پنجشیر روغتیایي کار کوونکي سپاره وو.

طالبانو رسنیو ته په یوه استولي خبرپاڼه کې په دې پېښه کې خپل لاس لرل رد کړي او ویلي یې دي چې پر روغتیایي کار کوونکيو بریدونه نه کوي.

بلخوا په کابل کې د امریکا سفارت سرپرست او شارژدافیر راس وېلسن کابل کې پر روغتیایي کار کوونکو نننۍ برید غندلی او پر ملکیانو یې د حملو سمدستي درولو غوښتنه کړې ده.

وېلسن په خپله ټویټر پاڼه یو ځل بیا ټینګار کړی چې ملکیان باید په نښه شي، روغتونونه، روغتیایي کلینکونه او ښوونځي باید په نښه نه شي او افغانان باید له وېرې پرته ژوند وکړي.

پاکستان پوځ وايي په ږوب ضلع کې د وسله والو په يوه حمله کې يې د اېف سي (فرنټيېر کور) څلور عسکر وژل شوي دي.

د پاکستان پوځ د عامه اړيکو څانګې (ای اېس پي ار) د مې پر پینځمه په يو بيان کې ويلي چې نن په ږوب کې اېف سي اهلکارو پر پوله (ډیورنډ کرښه) اغزن تار لګولو چې له افغانستانه پرې وسله والو حمله وکړه چې پکې شپږ عسکر ژوبل هم شول.

په بيان کې ويل شوي چې ژوبل تنان يې د کوټې پوځي روغتون ته منتقل کړي دي.

په دې اړه د افغان چارواکو لخوا کوم بیان نه دی راغلی او نه هم د حملې زمه وارې تراوسه کومې وسله والې ډلې منلې ده.

له دې وړاندې هم پر پوله د اغزن تار لګولو پروخت د پاکستان پوځ پر عسکرو حملې شوي دي چې پکې مرګ ژوبله ورته اوښتې ده.

د پاکستان حکومت په ۲۰۱۷ز کال کې د امنیت ټینګښت په موخه پر ډېورنډ کرښه د اغزن تار غځولو کار پیل کړ.

د پاکستان پوځ په وینا، وسله وال پر کرښه په ازادۍ اوړي، رااوړي او بریدونه کوي.

کابل د باړ لګول د اسلام اباد یو اړخیزه ګام بولي او په بیا بیا یې مخالفت کړی دی چې له وجې یې د افغانستان او پاکستان تعلقات هم څو ځلې ترینګلي شوي او ان د دواړو خواوو امنیتي ځواکونو ترمنځ نښتې هم شوې دي چې پکې یو شمېر سرتېري ووژل او ژوبل شول.

په پاکستان کې کووېډ-۱۹ ناروغۍ په تېر يو شواروز کې نور ۱۱۹ کسان مړه کړي چې ورسره په دې هېواد کې له دې ناروغۍ د مړو شويو ټوله شمېره ۱۸ زره ۴۰۰ اوښتې ده.

د کورونا وايرس په اړه د پاکستان حکومتي وبپاڼې تر مخه په تېرو ۲۴ ساعتو کې نور څلور زره ۱۱۳ تازه پېښې ثبت شوي دي چې ورسره د ټولو ناروغانو شمېر اته لکه ۴۱۵۰۰ اوړيدلې دې. خو په دې هېواد کې له اووه لکه ۳۸ زره پورې کسان له کورونا رغېدلي هم دي.

په خیبر پښتونخوا کې وایرس تراوسه له ۱۲۱،۰۰۰ زيات کسان ناروغه کړي او ۳،۴۵۶ ترې مړه شوي دي.

بلخوا د منصوبه بندۍ وفاقي وزیر اسد عمر ویلي دي چې د حکومتي اقداماتو وروسته د کورونا احتیاطي تدابیرو د عملي کولو کچه لوړه شوې ده او د مې څلورمې راهیسې د ۴۰ کالونو نه د ډېر عمر کسانو ته واکسین لګولو لړۍ پیل شوې ده.

په عین حال کې د روغتیا په چارو کې د وزیراعظم سلاکار ډاکټر فیصل سلطان ویلي، پاکستان به د روان کال تر نیمايي د کووېډ- ۱۹میلیونه نور واکسین ترلاسه کړي.