سلامونه
غټه دره د باجوړ اېحنسۍ د سلارزو یو او زړه راښکونکې ښکلې دره ده، چې په ښکلو ونو او بوټو پوښلو غرونو یې ښکلا لا خوندوره کړې.
د سیمې ولس یې وايي چې د تعلیمي اسانتیاو د نه درلودو له وجې یې اکثریت سړیان په خوارۍ مزدورۍ پسې نورو ښارو ته ځي.
په غټه دره کې چې په کې له بانډه غونډۍ او سید ملال نه علاوه نور واړه واړه کلي اباد دي. د ځایي خلکو په وینا سرکار ورته هیڅ اسانتیاوې او سهولتونه نه دي ورکړي چې دوی ګټه ترې واخلې.
د زیارت بابا یو کلیوال ګلاب جان دلسوز وایي، د وطن غرونه او دري یې ډیره ښایسته دي هر څوک چې راشي د ښکلا یې خامخا ستاینه کوي، خو د سکول ، صحت او داسې نورو سهولتونو د نشوالي له وجې د سیمې ولس ډیرې زیاتې ستونځې لري.
((روغتون ډېر رانه لرې دی، د شپې چې کله یو څوک ناروغه شي نو ډېر په تکلیف یو. او د ورځې هم ورته ناروغ ډېر په مشکل ځان رسوي.))
فضل خالق د بانډي سالارزۍ اوسیدونکې دی، او هغه وايي پخپله یې په بیلچو او کودالو سړک جوړکړی خو د سرکار لخوا ورته هیڅ نه دی جوړشوي: ((پنځه کاله مخکې مو کلیوالو په خپلو لاسونو د کلي سرک اېستلی دی، خو دا لاره ډېره خرابه ده. نه سکول لرو نه سړک لرو. نه پوهېږو چې حکومت او سرکار مو د ځان بولي که نه. که یې خپل بللای نو به یې سهولیت راکړی وائ.))
د ګاونډي کلي غونډۍ یو اوسیدونکې عبدالرحیم وايي ، پینځه سوه کورونه کلی یې دی، کرونده یې د غنمو ده او هغه هم باراني ده: ((دلته خو یواځې پرایمري سکولونه دي هغه ماشومان په کې تر څلرمه او پنځمه سبکونه ووايي بیا یې پرېږدي او په خورو مرزدورو پسې کراچۍ ته تښتي. یو کس دوه که چېري کالج ته ځان ورسوي. ځکه چې های سکول مو له کلي ډېر لرې دی.))
