د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وایي، د سولې پروسې ته لومړیتوب ورکوي چې په افغانستان کې سیاسي جوړجاړي ته لار هواره کړي.

زلمي خلیلزاد دا خبره پر ټوېټر د هغه ځواب په وړاندې لیکلې ده چې یو شمېر کتونکو په وروستیو کې وویل چې امریکا په افغانستان کې انتخاباتو ته لومړیتوب ورکوي.

خلیلزاد وایي، سوله د افغانستان د ولسمشرۍ د ټاکنو مخه نه نیسي.

خلیلزاد زیاته کړې چې د سولې له هڅو سره سره باید د انتخاباتو هلې ځلې هم روانې وي.

د افغانستان د انتخاباتو خپلواک کمېسیون د روان کال د سپټمبر ۲۸مه د ولسمشرۍ د انتخاباتو لپاره ټاکلې ده.

د سیاسي ګوندونو ملي ایتلاف د مې پر ۱۷مه وویل چې تر سولې مخکې د دې انتخاباتو ترسره کېدل به په هېواد کې کړکېچ رامنځته کړي.

افغان چارواکي وايي چې د دې هېواد په هلمند ولايت کې له وسله والو طالبانو سره د جګړې پر مهال په يو هوايي بريد کې په تېروتنه سره د يوه افغان کومندان په ګډون نهه پوليس وژل شوي دی.

چارواکي زياتوي د دې ولايت په نهر سراج ولسوالۍ کې د بريد پر مهال ۱۴ پوليس ژوبل شوي هم دي. د هلمند والي محمد ياسين ويلي چې د دې پېښې پلټنې روانې دي. د والي وياند عمر ځواک نن مشال راډيو ته وويل چې دا هوايي بريد بهرنيو ځواکونو هغه وخت وکړ کله چې دوی له سيمې څخه وسله وال طالبان اېستل.

په افغانستان کې د ناټو په مشرۍ د قاطع ملاتړ ماموريت نن ويلي چې د پېښې په اړه پلټنې کوي.

وسله والو طالبانو په داسې حال کې پر افغان او بهرنيو ځواکونو خپلو بريدونو ته دوام ورکړی چې په قطر کې يې له امريکايي چارواکو سره د سولې د خبرو څو پړاوونه تر سره کړل.

د امريکا د حکومت يوه وزيره وايي، لا هم امکان شته چې ترکيه د روسيې د توغندیو دفاعي سيسټم له پېرلو ډډه وکړي.

له مسکو د دې دفاعي سيسټم د رانيولو موافقې واشنګټن او د ناټو ګڼ متحدان په غوسه کړي دي.

د امريکا د هوايي ځواک له وزيرې هيدر ويلسن «Heather Wilson» پوښتنه وشوه:

"ایا امکان لري چې انقره د ميزايلو د «S-400» ډوله دفاعي سيسټم د پیرلو په برخه کې خپل نظر کاملاً بدل کړي؟"

وېلسن د مې پر ۱۶مه وويل: "دا احتمال شته."

هغې په خپلو خبرو کې وويل چې پر دې موضوع ډيپلوماتان خپل کار ته دوام ورکوي.

د امريکا د هوايي ځواک وزيرې د امريکا پخوانۍ خبره تکرار کړله، هغه دا چې د روسيې دغه دفاعي سيسټم د امريکا ساخت له «F-35» ډوله جنګي الوتکو سره اړخ نه لګوي.

د امريکا متحدو ايالاتونو له انقرې غوښتنه کړې د روسيې د دفاعي سيسټم د رانيولو له موافقې شاته شي.

په عين حال کې د ناټو متحدانو هم د امريکا ساخت «F-35» ډوله جنګي الوتکو ته د ورپېښ بالقوه ګواښ په اړه اندېښنه ښوولې ده.

د بې پولو خبريالانو سازمان د ازبکستان حکومت دا پريکړه ستايلې چې بلااخره يې د يو شمېر تړلو خبري ويبپاڼو د خلاصولو پريکړه وکړه. دا وېبپاڼې له اوږد وخت راهيسې تړل شوې وې.

خو سازمان په ازبکي چارواکو غږ کړی چې هغه ويب سايټونه هم خلاص کړي چې لا هم بند دي چې دارنګ د ازادې خبريالۍ پر وړاندې موجود خنډونه له منځه ولاړ شي او په دغه هېواد کې له لسيزو راهيسې په روانه ځپنه پراخه بحثونه وشي. د مې په ۱۱ مه په ازبکستان کې انټرنېټ کارونکو د امريکا غږ،بي بي سي ازبک او ډويچې ويلې په څېر خېلواکه خبري ويبپاڼو ته رسايي پېدا کړه. په دې کې زياتره ويبپاڼې په مشرقي ښار انديجان کې د ۲۰۰۵ م کال له ټولوژنې وروسته بندې وې.

د ازبکستان اطلاعاتو او مواصلاتو ايجنسۍ مشر دا اعلان هم وکړ چې د بې پولو خبريالانو د سازمان ويبپاڼه به په بشپړه توګه خلاصه کړل شي. د دې سازمان وېبپاڼه هم وخت ناوخته بنده وي. همداراز د بشري حقونو د څار ادارې او بخښنې نړيوال سازمان وېبپاڼې به هم په مکمله توګه بحال کړل شي. د بې پولو خبريالانو سازمان وايي چې لا هم د ازادې اروپا رېډيو د ازبک څانګې په ګډون د يوشمېر رسنيو سايټونه بند دي.

د بې پولو خبريالانو د ختيزې اروپا او منځنۍ اسيا څانګې مشر د ازبکستان وروستي ګامونه ستايلي دي خو نوموړي ويلي دي بايد چې هغه ويبپاڼې هم خلاصې کړل شي چې لا هم بندې دي. نوموړي په ازبکي چارواکو غږ کړی چې په هېواد کې د رسنيو د بشپړې ازادۍ لپاره ټول اړين اصلاحات وکړي. نوموړی وايي بايد چې په رسنيو لګيدلي هرقسمه بنديزونه لرې شي چې دارنګ ازاد خبريالان په ازادنه توګه خپل کار وکړي او په تېرو لسيزو کې ځپلیو ته انصاف ملاو شي.

په ۲۰۱۶ م کال کې د ازبکستان د ولسمشر اسلام کريموف تر مرګ وروسته په دې هېواد کې له رسنيو بنديزونه لرې کېدل پېل شوي. قېد خبريالان چې ځينو ته پکې شا وخوا د ۲۰ کالو د قېد سزا هم اورول شوې وه خوشې کړل شوي دي.همداراز ځينې رسنۍ اوس د درغليو په څېر موضوعاتو باندې خبرې کولی شي. خو په رسنيو سېنسرشېپ يا بنديزونه او څارنه لا هم دوام لري.

په پاکستان کې د ورک کړل شویو کسانو په اړه د پلټنو کمېشن ویلي دي، تر اوسه ورته د ۶۰۵۱ تری تمو کسانو مقدمې وروړل شوې دي.

د کمېشن له خوا د اپرېل میاشتې په راپور کې ویل شوي چې په دغه میاشت کې يې ۵۹ مقدمې هوارې کړې دي.

تر اوسه پورې کمېشن ۷۱۵ مقدمې اورېدلې دي، په دې کې يې ۲۸۹ په اسلام اباد، ۱۳۰ په پېښور، ۱۷۲ په کراچۍ، ۵۴ په لاهور او ۷۰ په کوټه کې اورېدلې دي.

د بشري حقونو دفاع اداره او پښتون ژغورنه غورځنګ غوښتنه کوي چې باید د ورک کړل شویو کسانو درک ولګول شي او هغوی عدالتونو ته وړاندې کړل شي.

د بلوچستان په خضدار کې په چارشنبه په يوه ټرافيکي پېښه کې لږ تر لږه شپږ تنه وژل شوي او ۲۰ ژوبل دي.

د پاکستان اېکسپريس ټريبيون د چارواکو له خولې وايي چې د خضدار په اورناچ سيمه کې د مساپرو دريو بسونو پر يو وخت له يوبل سره ټکر کړی. د خضدار مرستيال کمشنر ويلي دي چې دغه بسونه له خضدار، کوټې او پنجګور کراچۍ ته روان وو.

د يادونې ده چې په جنورۍ مياشت کې هم د بلوچستان په هب سيمه کې د مساپرو يو بس د تېلو له ټانکر سره ټکر کړی چې لږ تر لږه ۲۶ کسان پکې وژل شوي ول.

په یمن کې حوثي یاغیانو د سعودي عرب د تیلو پر تأسیساتو د بې پیلوټه الوتکو د برید مسؤلیت منلی دی.

د حوثي یاغیانو ویاند محمد عبدالسلام د مې پر ۱۴مه وویل، دا برید سعودي ته یو پیغام و چې خپل تیری دی ودروي.

حوثیانو چې ایران یې ملاتړ کوي، په‌ دې برید سره یې د ریاض او تهران ترمنځ ترینګلتیا نوره هم زیاته کړې ده.

سعودي عرب تایید کړې چې د تیلو پر دوو مرکزونو یې د مې پر ۱۴مه د بې پیلوټه الوتکو برید شوی او دا یې ترهګرۍ بریدونه بللي دي.

سعودي عرب او د خلیج اته نور هېوادونه په یمن کې د حوثیانو پرضد جګړه کوي.

دا پوځي ایتلاف د ۲۰۱۵م کال راهېسې په یمن کې د حوثیانو تر واک لاندې سیمو باندې هوايي بریدونه کوي.

د افغانستان د صنعت او سوداګرۍ وزارت وایي، ورځ بلې ته د انلاین سوداګرۍ کچه په لوړېدو ده.

د دغه وزارت ویاند سمیر رسا مشال راډیو ته وویل، دا چې د دغې سوداګرۍ د جوازونو د اخېستلو په برخه کې اسانتیاوې موجودې دي، شرکتونه ورته لېواله او شمېر یې ورځ تر بلې زیاتېږي:​ "له سوداګرۍ وزارت سره د انلاین سوداګریزو شرکتونو ثبت روان دی چې تر دې دمه یوشمېر شرکتونه راجسټر شوي او ورځ بلې یې ته یې شمېر په زیاتېدو دی، ځکه د جوازونو د ثبت بهیر ډېره اسانه شوې ده."

رسا وایي، سره له دې چې په افغانستان کې د دغې سوداګري له پیل نه کم وخت کېږي او تراوسه ورته قوانین مشخص شوي نه‌ دي، خو د دوی د تولیداتو او فروشاتو له کیفیت نه جدي څارنه کوي.

د انلاین سوداګرۍ له لارې خلک د انټرنټ له لارې پلور او پېر کولای شي.

په شمالي وزیرستان کې بمي چاودنې درې امنیتي سرتېري ژوبل کړي دي.

چارواکي وایي، پېښه د مې پر۱۴مه په دته خېلو کې هغه وخت وشوه چې د امنیتي سرتېرو په ګاډي د سرک پر غاړه ښخ بم والوت.

ژوبل شوي سرتېري د میرامشا روغتون ته وړل شوي دي.

په دې وروستیو کې په شمالي وزیرستان او په ځانګړی توګه په دته خېلو کې پر امنیتي سرتېرو بریدونه زیات شوی.

په تېر یو کال کې په هغه ضلعه کې هدفي وژنو او بمي بریدونو له کبله شاوخوا ۴۰ کسان وژل شوي دي.

د مې ۱۴مې برید ذمه واري چا نه ده منلې.

د ایران بهرنیو چارو وزیر جواد ظریف نوي ډیلي ته تللی چې له خپلې هندۍ سیالې سوشما سوراج سره خبرې اترې وکړي.

جواد ظریف د مې پر ۱۴مه د خبرو تر پیل وړاندې وویل، هند ته د دې لپاره تللی چې سوشما سوراج سره په سیمه کې د تازه بدلونونو ترڅنګ د هند او ایران پر دوه اړخیزو اړیکو بحث وکړي.

نوموړي وویل چې هند د ایران تر ټولو مهم اقتصادي، سیاسي او سیمه ییز شریک دی.

دا له هغه وروسته ده چې هند د امریکا لخوا پر ایران د بندیزونو تر بیا لګېدو وروسته د ایرانیو تېلو اخیستل درولي دي.

امریکا یو ځل بیا پر ایران سخت بندیزونه ولګول او هوډ یې څرګند کړی چې د ایران د تېلو خرڅلاو به په ټپه دروي.

ولسمشر ډونلډ ټرمپ یو کال وړاندې خپل هېواد امریکا له هغه اټومي تړون څخه و اېستله چې د نړۍ ځواکمنو هېوادونو په ۲۰۱۵م کال کې له ایران سره کړی وو.

ټاکل شوې چې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپېو به د مې پر ۱۴مه د روس سیلګریز ښار سوچي ته لاړ شي او هلته به د روس له ولسمشر ولادیمیر پوټین او بهرنیو چارو له وزیر سرګي لاوروف سره خبرې اترې وکړي.

دا په داسې حال کې ده چې د واشنګټن او ماسکو ترمنځ تناو دوام لري.

د سوچي په دغو خبرو اترو کې به د دواړو هېوادونو ترمنځ د اعلا پای رسمي بحث کېږي، په دې کچه خبرې اترې له دې مخکې په ۲۰۱۸م کال کې په فینلېنډ کې د امریکايي ولسمشر ډونلډ ټرمپ او د هغه د روسي سیال ولادیمیر پوتین ترمنځ شوې وې.

د امریکا بهرنیو چارو وزرات ویلي د پوتین او پامپېو ترمنځ ملاقات کې به د وسلو د کنټرول، د وینزویلا د بحران، په اوکراین او شام کې د روانو شخړو او هم دا راز د ایران په اړه خبرې اترې کېږي.

دا ټول هغه مسایل دي چې په اړه یې واشنګټن او ماسکو سره نیغ په نیغه اختلاف لري.

د منځنۍ او جنوبي اسیا په چارو کې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مرستيالې د افغانستان د بهرنيو چارو له وزیر سره د لیدو پر مهال خبر ورکړ چې پر ايران د امریکا په بندیزونو کې د چابهار بندر نه شته.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت وياند صبغت احمدي د مې پر ۱۳ ماښام مشال راډیو ته وويل چې ایلس ویلز او صلاح الدین رباني په کابل کې په دې هکله خبرې اترې وکړې.

تر دې مخکې د نړيوالو بېنکونو له لارې د پانګونې انتقال په چابهار بندر کې د فعالو شرکتونو پر وړاندې له یو شمېر محدودیتونو یاد شوی.

د امريکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د مې په اتمه پر ایران د نویو بندیزونو امر وکړ چې مقصد یې پر تهران فشار زیاتول دي.

واشنګټن ويلي غواړي چې تهران د اټومي وسلو له پراختيا او په سیمه کې د سخت دريځو له مرستو لاس واخلي.

د هرات د کهسان ولسوالۍ په مربوطاتو کې اووه دیرش تاریخې اثار موندل شوي چې زرګونه کلونه قدامت لري.

د هرات د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست د کلتوري څانګي امر جاوېد ضرغام ازادي راډیو ته وویل چې دغه آثار تر اسلام دمخه او تر اسلام را وروسته وختونو پورې اړوند دي.

د هرات د والي ویاند جیلاني فرهاد هم ویلي چې دغه اثار څو زره کلن قدامت لري.

دغه اثار د کهسان ولسوالۍ د یوه بزګر له‌خوا د کرنې پر مهال وموندل شول او د هرات والي ته وسپارل شول.

په‌دې اثارو کې ډبرین او خټین لوښي هم شامل دي.

سعودي عرب وايي، د مې پر۱۲مه یې د تېلو دوې ټانکرې د متحده عرب اماراتو ساحل ته څېرمه چې دوی یو (سبوتاژ برید) وباله په نښه شوي دي.

د سعودي عرب د انرژی وزیر خالد ال فالح د مې پر ۱۳مه نېټه ویلي، یوه بېړۍ یې د سعودي د خام تېلو بارېدو لپاره پر لار وه. نوموړي زیاته کړه، د برید له وجې هېچا ته مرګژوبله نه ده اوښتې او نه هم تېل توی شوې خو د دوو بېړیو جوسو او جوړښتونو ته یې لوی زیان اړولی دی.

د دوشنبې ګهیځ د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو وزارت هم ویلي دي، د دوی له اوبو سره نیږدې او د فوجیره په ساحل کې په سبوتاژ کاروايي کې یې څلور تجارتي بیړی په نښه شوې چې پکې چا ته مرګ ژوبله نه ده اوښتې.

د بهرنیو چارو وزارت د یادې پېښې د څرنګوالی په اړه ډېرڅه نه دې ویلي. د متحده عربي اماراتو په بیړیو په مبینه توګه د تخریب کاری اقدام یا سبوتاژ برید وروسته نن امریکا تازه خبرداری ورکړی دی.

دا خبرداری په داسې وخت کې ورکړل شوې چې د امریکا او ایران ترمنځ سیمه ییزه ترینګلتیا زیاته شوې ده.

د جنوبي او منځنۍ اسیا د چارو لپاره د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مرستیاله الېس وېلز افغانستان ته تللی او هلته یې له ولسمشر اشرف غني سره لیدلي.

په کابل کې امریکايي سفارت د مې پر ۱۲مه په یوه بیان کې ویلي چې د دې سفر پر مهال به نوموړې د امریکا او افغانستان د ملکي مرستو ارزونې یا رېویو په پرانیسته کې ګډون کوي.

د مې پر ۱۲مه له ارګه په خپور بیان کې راغلي، غني او وېلز د یادې رېویو په ګډون د افغانستان د سولې پر بهیر او د ولسمشریزو انتخاباتو پر تیاریو خبرې وکړې.

بیان زیاتوي چې د حکومتدارۍ د پیاوړي کولو په موخه د دې ارزونې وړاندیز اشرف غني امریکايي ولسمشر ډونلډ ټرمپ ته په یوه لیک کې کړی وو.

د ارګ بیان ټرمپ ته د استولي لیک نېټه نه ده ښودلې.

هلته په کابل کې امریکايي سفارت وايي، وېلز به په خپل سفر کې له یو شمېر چارواکو او سیاستوالانو سره د ۲۰۱۹ز کال د سېپټېمبر پر ۲۸مه د کېدونکو ولسمشریزو انتخاباتو پر موضوع غږېږي.

بیان وايي، نوموړې به له چارواکو په خبرو کې د انتخاباتو د تیاريو په اړه خبره شي او د ولسمشریزو انتخاباتو د شفاف بهیر په اړه به د خپل هېواد پر ژمنتیا ټینګار کوي.

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت مرستیاله الېس وېلز به په کابل کې د مدني ټولنې له غړو سره د افغانستان د سولې پر بهیر هم غږېږي.

د ایران ولسمشر په خپلو وطنوالو غږ کړی چې د امریکا د بنديزونو په نتيجه کې په اقتصادي ستونزو د قابو موندولو لپاره دې د يووالي مظاهره وکړي.

د ايران سرکاري خبري اژانس ايرانا د مې پر ۱۱مه، د ولسمشر حسن روحاني په حواله لیکلي، د دښمنانو فشارونه د جنګ په معنا دي چې د اسلامي انقلاب په تاریخ کې بېلګه نه لري.

ولسمشر روحاني دا هم ویلي چې له تهران سره د نړيوالو قدرتونو اټومې لوطنامې څخه د امريکا د وتلو او بنديزو له وجې د هېواد اقتصاد د تېرکال پرتله خراب شوی دی.

بل پلو، په ايران کې د سختو اقتصادي ستونزو له وجې خلک په احتجاج دي.

دا په داسې حال کې ده چې امريکا په منځني ختيځ او خليج فارس کې خپل ځواکونه زيات کړي دي او د ځمکنيو او سمندري عملياتو لپاره کاريدونکي بېړۍ او د پېټرياټ ميزايلو يوه څانګه ځای پرځای کوي.

د واشنګټن په اند د دې ګام هدف د ايران لخوا د مخ په زياتېدونکي خطر مخنيوی کول دي.

د امريکا دفاع وزارت لخوا د مې پر۱۰مه دغه اعلان پر داسې وخت شوی چې په دې وروستيو کې د دواړو هېوادونو ترمنځ کړکېچ ډېر زيات شوی.

امريکا د ايران د تيلو او داوسپنې په صادراتو يو لړ بنديزونه لګولي دي.

د دې بنديزونو هدف په ايران فشار زياتول دي چې د امريکا په خبره تهران خپل زيان رسونکي فعاليتونه ودروي. خو تهران دغه تورونه ردوي او وايي ایټمي هلې ځلې یې د سولییزو اهدافو لپاره دي.

داعش یا د اسلامي دولت وسله واله ډله ادعا کوي چې د هند په خاوره کې دننه یې یوه نوې صوبه جوړه کړې ده.

دوی دا ادعا له هغې وروسته کړې چې د هند ترواک لاندې کشمیر کې د حکومتي ځواکونو او وسله والو ترمنځ په جګړه کې د یو وسله وال چې پرې له داعش سره د اړیکو تور وو د وژل کیدو راپورونه ورکړل شول.

له داعش سره تړاو لرونکې اماق خبري اژانس د مې پر۱۰مه دغه ادعا اعلان کړه او ویې ویل چې د اسلامي دولت وسله والې ډلې مشرانو دغه صوبه «ولایت الاهند» په نوم نومولې ده.

په همدې بیان کې دا ادعا هم شوې ده چې د هند ترواک لاندې کشمیر سیمه کې داعش ډلې هندي سرتېرو ته مرګ ژوبله هم ور اړولېده.

هندي چارواکو د مې پر۱۰مه خبر ورکړی و چې د کشمیر په شوپیان سیمه کې د اشفاق احمد صوفي په نوم یو وسله وال تن یې وژلی دی.

د افغانستان حکومت وايي، هېڅ هېواد باید افغان کډوال او مهاجرین په جبر ستنېدو ته اړ نه کړي.

د کډوالو او راستنيدونکو چارو وزیر، سیدحسین عالمي بلخي د مې پر۱۰مه وویل چې له هېڅ هېواده د افغانانو له جبري ستنېدو سره موافق نه دي.

دا روسته له هغو ده چې د ایران د بهرنیوچارو وزارت مرستیال، عباس عراقچي د چارشنبې په ورځ ويلي وو چې که پر ایران بندیزونه شدید او د ایران د تېلو بازار بند شي، دوی به مجبوراً، له هلته مېشتو افغانانو وغواړي چې خپل هېواد ته ستانه شي.

خو د افغانستان د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزیر وویل: "موږ له هېڅ هېواده، د افغانانو له جبري ستنولو سره موافق نه یوو، نه له ایران، نه له پاکستان او نه له بل هېواده، خو د ده په خبره که افغانان په خپله خوښه راستنېږي، نو دوی یې هرکلی کوي.

امريکا په منځني ختيځ او خليج فارس کې خپل ځواکونه زيات کړي دي او د ځمکنيو او سمندري عملياتو لپاره کاريدونکي بېړۍ او د پېټرياټ ميزايلو يوه څانګه ځای پرځای کوي.

د واشنګټن په اند د دې ګام هدف د ايران لخوا د مخ په زياتېدونکي خطر مخنيوی کول دي.

د امريکا دفاع وزارت لخوا د مې پر۱۰مه دغه اعلان پر داسې وخت شوی چې په دې وروستيو کې د دواړو هېوادونو ترمنځ کړکېچ ډېر زيات شوی.

امريکا د ايران د تيلو او دهات په صادراتو يو لړ بنديزونه لګولي دي.

د دې بنديزونو هدف په ايران فشار زياتول دي چې د امريکا په خبره تهران خپل زيان رسونکي فعاليتونه ودروي.

د بيلګې په ډول ايران د اټومي وسلو جوړولو هڅه کوي او په سيمه کې د توندلاريتوب فعاليتونو ته مالي مرستې ورکوي.

خو تهران دغه تورونه ردوي.

د ټلویزیوني خپرونو پخوانۍ چلوونکې او د افغانستان د ولسي جرګې د یوه کمېسیون سلاکاره مینه منګل په کابل کې د وسله والو موټرسایکل سپرو له خوا ووژل شوه.

د کورنیو چارو وزارت ویاند نصرت رحیمي مشال راډیو ته وویل چې نوموړې د مې پر ۱۱مه سهار د کابل په کارته نو سیمه کې په ډزو وژل شوې او وژونکي یې تښتېدلي دي.

رحیمي وايي، د مینې د پلار د خبرو پر بنسټ، دا پېښه د شخصي ستونزو له امله رامنځته شوې چې په وینا یې څېړنې یې په اړه پیل شوي دي.

طالبانو په قطر کې له امریکايي پلاوي سره د خبرو شپږم پړاو چې د مې پر نهمه پای ته ورسېد، مثبت بللی او په دې خبرو کې یې د پرمختګ خبر ورکړی دی.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند سهیل شاهین پر ټوېټر په یوه بیان کې لیکلي دي چې د خبرو دا پړاو په ټوله کې مثبت و او دواړو خواوو د یو بل نظریې په حوصله واورېدې.

په بیان کې پرته له دې چې پر جذیاتو رڼا واچول شي، ویل شوي چې په دې پړاو کې د تېرو خبرو پر جوړه شوې مسوده له بحث وروسته په ځینو برخو کې پرمختګ وشو، خو ځینې پاتې دي.

شاهین وايي، اوس به دواړه لوري د بل پړاو تر پیل پورې د اړوندو موضوعاتو او پرمختګونو په اړه سلا مشورې کوي او د راتلونکي پړاو لپاره به تیاري نیسي.

د دې خبر د جوړېدو تر مهاله د افغانستان د سولې لپاره د امریکا د بهرنیو د چارو وزارت خاص استازي زلمي خلیلزاد او نورو امریکايي چارواکو په دې اړه څه نه دي ویلي.

د عراق امنیتي چارواکي وايي، د بغداد د صدر ښار په بازار کې ځانمرګي بمي برید کې لږ تر لږه اته کسان وژل شوي او ۱۵ نور ژوبل دي.

یو لوړپوړي چارواکي د مۍ پر نهمه وویل چې یو ځانمرګي برید کوونکي چې بارودي واسکټ یې اغوستې و د جمیلې مارکیټ په ګڼه ګوڼه کې یې چاودنه وکړه.

اسلامي دولت وسله والې ډلې پر انټرنیټ په بیان کې د حملې ذمه واري منلې ده.

دغه برید د شپې مهال نهه بجې د روژه ماتي پر وخت شوی.

په عراق کې د کلونو راهیسې د تشدد پس امنیتي حالات ښه شوې دي، خو بیا هم په سیمه کې خونړي بریدونه دوام لري.

نن اروپايي مشران په یوه غیر رسمي سرمشریزه کې له اروپايي ټولنې د بریتانیا وتلو پس د دغه ټولنې پر راتلونکې ږغږي.

دا غونډه چې د بریتانوۍ وزیراعظمې ټېریزا مې پرته پکې ټول اروپايي مشران ګډون لري، د رومانیا په غرنۍ سیمه سیبیو کې کېږي.

دا سرمشریزه د اروپايي پارلیمان تر ټاکنو دوې اونۍ وړاندې رابلل شوې.

د سرمشریزې په یو بیان کې ویل شوي، له ختیځه تر لوېدیځه او بیا له سوهېله تر شماله به د یوې پیوستې اروپا ساتنه کوي، او په هره سخته او هوساینه کې یو موټې پاتې کېږي.

په غونډه کې به هڅه کېږي چې اروپايي مشران په یوه لس نکاتي اعلامیه هوکړه وکړي.

د جاپان د بهرنیو چارو وزیر تارو کونو د روسیې بهرنیو چارو له وزیر سرګې لاروف سره د مذاکراتو لپاره د اپرېل پر نهمه ماسکو ته رسېږي.

ټاکل شوې چې دواړه استازي به سبا د ځمکې پر ملکیت د لسګونو کالونو زړې لانجې په باب د خبرو اترو په یوه نوې لړۍ کې برخه اخلي.

د دې لانجې له کبله ټوکیو او مسکو په رسمي توګه د دویم جهاني جنګ پای ته د رسولو او د امن لوظنامې په لاسلیککولو کې پاتې راغلي دي.

دا لانجه د هغه څلورو ټاپوګانو پر لړۍ ده چې له جاپانه د روسیې کمچاتکا ټاپووزمې ته غځیدلې ده.

د پخواني شوروي ځواکونو دا ټاپوګانې د دوهم جهاني جنګ په اخري ورځو کې نیولې وې خو جاپان پرې د مسکو واکمني نه مني.

له دې کبله د دواړو هېوادونو ترمینځ د سولې پروسه د نولس سوه پنځوسم له لسیزې راهیسې پر ځای ولاړه ده.

امریکا پر ایران تر هغه یوه ورځ پس نوي بندیزونه پلي کړې چې تهران له نړیوالو طاقتونو سره د دوه زره پنځلسم کال د کړي اټومي تړون له ځینو ژمنو څخه د پر شا کېدو ویلي ول.

سپیېې ماڼۍ د مې پر اتمه اعلان وکړ چې د دې نویو بندیزونو هدف د ایران د اوسپنې، الومینیمو، تانبې او مسو صنعتونه دي چې د ایران د ګټې مهمې سرچینې دي.

له دی یوه ورځ وړاندې ایران ویلي ول چې تر اټومي تړون لاندې به دوی نور اضافي غني شوي یورانییم او درنې اوبه پر نورو هېوادونو نه خرڅوي. ایران دا دړکه هم ورکړې وه که چیرې نړیوالو قوتونو په دوو میاشتو کې د لوظنامې د نویو شرایطو په راوړاندېکولو کې پاتې راغلل نو د یورانییمو د بډایولو (غنيکولو) کار به هغه کچې ته ورسوي چیرته چې بیا د جوهري وسلو په جوړولو کې په کار راځي.

بریتانیا، فرانس او جرمني د ایران دا اقدام غندلی او ایران ته يې خبرداری ورکړی چې لوظنامې ته ژمن پاتې شي. روسیې د ایران د پرېکړې ماتولو تور پر واشنګټن پورې کړی دی.